1687 – Isaac Newton, Philosophiae Naturalis Principia Mathematica adlı eserini yayımladı.
1811- Venezülla Bağımsızlık Günü. Simon Bolivar, Venezüella’nın İspanya’dan bağımsızlığını ilan etti.
1830- Fransızlar, Cezayir’i işgal etti.
1857- Clara Zetkin doğdu.
1884 – Kamerun, Almanya’nın sömürgesi oldu.
1921- Antalya’yı işgal eden İtalyan güçlerinin son birliği de kentten ayrıldı.
1924- 42 ülkenin katıldığı Olimpiyat Oyunları günü Paris’te açıldı. Almanya olimpiyatlara katılmadı.
1932- Portekiz’de 1926’da askeri darbeyle iktidara gelen rejim faşist Antonio de Oliveria Salazar’ı başbakan olarak atadı; Salazar 36 yıl ülkeye hükmetti.
1938- Türk Birlikleri Hatay’a girdi. Fransızların ilan ettiği sıkıyönetim kaldırıldı.
1939- Enver Paşa’nın çocuk ve torunlarının vatandaşlığa alınmaları ve yurda dönmelerine izin veren yasa çıktı.
– Valilerin Cumhuriyet Halk Partisi il başkanlığı görevlerine son verildi.
1945- İngiltere’yi 2. Dünya savaşında zafere götüren Winston Churchill seçimleri kaybederek başbakanlıktan ayrıldı.
1946- Fransız modacı Louis Reard, iki parçalı mayoyu tanıttı. Mayonun adı, Amerika Birleşik Devletleri’nin atom bombası patlattığı Pasifik’teki Bikini Adası’ndan geliyor.
1950- Demokrat Parti hükümeti, Türkiye radyolarında dini program yasağını kaldırdı. Hafız Ali Osman Atakul’un plağa okuduğu “İsra Suresi” 7 Temmuz’da Radyo’da yayınlandı.
– Kore Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri ve Kuzey Kore birlikleri arasındaki ilk çarpışmalar başladı.
1952- 7. Uluslararası Kadın Hukukçular Konferansı İstanbul’da başladı.
1954- Memur Tasfiye Yasası çıktı. Artık; memurlara bir süre için işten el çektirebilecek ya da emekli edilebilecek.
1961- Fransız askerleri Cezayir’de göstericilere ateş açtı; 80 ölü.
– Rehinden kurtarılan 4.5 ton altın daha uçakla İngiltere’den Ankara’ya getirildi. İngiltere’nin elinde halen 2 ton altınımız bulunuyor. Rehindeki toplam 85 ton altının büyük bölümünün Amerika ve Fransa’da olduğu öğrenildi.
1964- Emekli Albay Talat Aydemir idam edildi. Aydemir, 22 Şubat 1962’de darbe girişimi nedeniyle emekli edilmişti. Aydemir, girişimini 21 Mayıs’ta tekrarlayınca yargılandı, idama mahkum oldu.
1967- İsrail Savunma Bakanı Moşe Dayan, Gazze’yi ilhak ettiklerini açıkladı.
1968- TMGT, İTÜ ve Teknik Okul Öğrenci Birlikleri ve Fikir Kulüpleri Federasyonu üyesi 60 kişi işgaldeki Derby işçilerini ziyaret etti. İTÜ Öğrenci Birliği Başkanı Harun Karadeniz Derby işçilerini ziyarette, “haklı direnişlerinde yanlarında olduklarını” söyledi.
1971- Ortak Pazar protokolü Meclis’te kabul edildi. 69’a karşı 149 oyla kabul edilen protokole AP ile MGP lehte, DP ile CHP aleyhte oy verdi. Bundan sonraki Ortak Pazar’a geçiş dönemi olacak.
– Cumhuriyet yazarı İlhan Selçuk ve Yazı İşleri Müdürü Oktay Kurtböke, 27 Nisan 1971’de gazetede yayınlanan “Hoşgeldin Tanzimat Kafası” başlıklı makaleden dolayı 1’er yıl hapis, 4’er ay sürgün cezası aldı. Tutuksuz yargılanan Kurtböke’nin tutuklanmasına karar verildi.
1973- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) “Eurovizyon Kulübü” üyesi oldu. Artık dünya olaylarını naklen yayınlanabilecek.
1974- Bakanlar Kurulu Türkiye’de haşhaş ekimi yasağını kaldırdı. 7 ilde haşhaş ekimi yapılabilecek. Karar Amerika Birleşik Devletleri’nin tepkisine yol açtı. Başbakan Bülent Ecevit “Nerede ne ekeceğimize kimse karışamaz” dedi.
1976- Devlet güvenlik mahkemelerinin kaldırılması mücadelesi çerçevesinde; Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yönetimi “Devlet Güvenlik Mahkemeleri sıkıyönetimsiz sıkıyönetim demektir” uyarısında bulundu.
1977- Pakistan Genelkurmay Başkanı Ziya ül Hak darbe yaptı; Başbakan Zülfikar Ali Butto tutuklandı.
1978- İstanbul Fikirtepe Atatürk Eğitim Enstitüsü Müdür Yardımcısı TÖB-DER üyesi Fahrettin Yılmaz 3 ülkücünün silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
– İstanbul Şehremini’de solcu ağırlıklı Bitlis Öğrenci Yurdu öğrencilerinin devam ettiği kahvehane silahla tarandı, öğrenci olmayan 3 kişi hayatını kaybetti.
– TÖB-DER Başkanı Gültekin Gazioğlu: “Türkiye, öğretmenlere sendika hakkı tanımayan dünyadaki 8 ülkeden biri, Avrupa’nın tek ülkesi”.
– Ankara Valisi, POL-DER ve POL-BİR genel merkezlerini kapattı. Solcu POL-DER’in 16 bin, ülkücü POL-BİR’in 700 üyesi var.
1979- Türkeş’in Beşiktaş/ Serencebey’de bir apartmanda satın aldığı 8 daireyi silahlı ülkücülerin üs olarak kullandığı iddia edildi.
– Uğur Mumcu’nun sınıf arkadaşı ve devlet nezdinde “sakıncalı” sayılan, başta TÖB-DER’li öğretmenler ve fındık üreticileri olmak üzere, ezilenlerin hak savunucusu Avukat Alaattin Aydemir (1942), Espiye’de evinin önünde pusu kurularak öldürüldü. Fail-i malumlar bulunamadı.
1980- Çorum’da ülkücüler gece sol görüşlülerin yaşadığı Terlemezler ve Yazı mahallelerine girerek evleri ateşe verdi, mahalleli evlerini terk etti. Yazı Mahallesi çıkışında elleri bağlı kurşuna dizilmiş 1’i kadın 7 kişinin cesedi bulundu. Şenyurt mahallesinde 2 kamyonla kentten kaçmaya çalışanların kamyonları durdurulup yüklenen eşyalarla birlikte ateşe verildi. Kentte görev yapan gazetecilerin üzerine Baltalı Sokak’tan ateş açıldı. Hürriyet muhabiri Saygı Öztürk ülkücüler tarafından bir süre alıkonulup sorgulandı.
– Türkiye İşçi Partisi (TİP) Ankara İl Kongresi “slogan atıldığı” gerekçesiyle başladıktan bir süre sonra polisçe durduruldu. Genel Başkan Behice Boran ve Genel Sekreter Nihat Sargın dahil 588 kişi gözaltına alındı, 29 partili tutuklandı.
1983- SBF Öğrenci Derneği Başkanı Hakan Şenyuva’nın katil sanığı ülkücülerden biri “ölümle biten kavgaya karışmak”tan 2 yıl hapse mahkum oldu.
– İstanbul’da bir süreden beri sebze ve meyve fiyatlarına konulan narh uygulaması kaldırıldı.
1984- 250 milletvekili silah almak için başvurdu.
1987- Avusturya polisi Viyana’da bulunan Alpaslan Türkeş’ten ülkeyi derhal terk etmesini istedi. Türkeş Viyana’dan Paris’e geçti.
– İktisatçı/ tarihçi Prof. İdris Küçükömer (62) hayata veda etti. TİP’te görev aldı; Yön ve Ant dergilerinde yazdığı yazılarla Türkiye’de kapitalist gelişmenin çarpıklıkları ele alan Küçükömer, devletin “despotik” niteliğinin “sivil toplum”un gelişmesi önünde en büyük engel olduğunu savundu. Osmanlı Devletinin toplumsal formasyonu konusunda “Asya tipi üretim tarzı” kuramını gündeme getirdi.
1988- Bakanlar Kurulu Fethiye, Gökova ve Köyceğiz Dalyan kıyılarını özel koruma bölgesi ilan etti.
1989 – İran-Kontra Skandalı: Oliver North 3 yıl hapis, 2 yıl gözetim, 150.000 dolar para cezası ve 1.200 saat gönüllü kamu hizmeti ile cezalandırıldı.
1991- ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz tarafından 23 Haziran’da kurulan Türkiye’nin 48. hükümeti TBMM’de 153 red oyuna karşı 265 kabul oyuyla güvenoyu aldı. ANAP’tan 13, muhalefetten 7 milletvekili oylamaya katılmadı.
– Öz Gıda-İş Sendikası’na üye 6 bin işçinin çalıştığı Et Balık Kurumu Genel Müdürlüğü’ne bağlı 40 işyerinde, toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle grev kararı alındı. Altındağ ve Keçiören Belediye işçileri alacakları için başlattıkları iş birakma eylemine devam ediyor. İzmit Mannesman Sümerbank, Kazlıçeşme Deri, İSKİ ve İGDAŞ çalışanları da toplu vizite, iş bırakma ve yürüyüş eylemleri yaptı.
1992- “Güvenlik güçleri baskı yaptığı için” 30 Haziran’da Nusaybin’in 4 Köyünden toplanıp E-24 karayolunda yürüyen 1.000 kadar köylüden gözaltına alınan 135’i tutuklandı.
1993- Sivas Katliamı’nda hayatını kaybeden karikatürist Asaf Koçak’ın Yozgat/Yerköy’deki cenaze namazını Çarşı Camii imamı kıldırmak istemedi. Başka imam istenen Müftülük’ten de olumsuz yanıt gelince Çiçekdağı ilçesinden bir köy imamı getirildi; törene 1.500 kişi katıldı.
Sivas Katliamı’nı protesto için İstanbul Sirkeci Büyük Postane önünde toplanan 600 kişinin Valiliğe yürümesine izin verilmedi. Pir Sultan Abdal Canlar Derneği’nin Bakırköy Özgürlük Meydanı’nda yapmak istediği Sivas Katliamı protestosuna da izin verilmedi.
– Başbağlar Katliamı. Sivas Katliamından 3 gün sonra, bu olaya misilleme olarak PKK tarafından yapıldığı iddia edilen, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 33 kişi Erzincan’ın Kemaliye ilçesinin Başbağlar köyünde öldürüldü.
– Tansu Çiller hükümeti 184’e karşı 247 oyla güvenoyu aldı.
1995- M.Ağar’ın 6 Mayıs genelgesine karşı Buca Cezaevi’nde açlık grevi yapan tutuklu/ hükümlülerin 140’ı eyleme ara verirken 30’u ölüm orucuna çevirdi. Özgürlük Türküsü ve Yenigün müzik topluluklarıyla MKM sanatçıları Bayrampaşa Cezaevi’nde açlık grevcileriyle görüştü.
– DİSK, büyük bir insanlık dramına dönüşen Bosna’daki savaşa son vermek ve barış gelmesi için bir katkı sağlamak amacıyla Bosna’lı iki işçi liderini Türkiye’ye davet etti. Bosna-Hersek Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu Meclis Başkanı Süleyman Hrle ve Meclis Üyesi Uzeir Dzuber 28 Haziran-5 Temmuz tarihleri arasında başta Cumhurbaşkanı Demirel olmak üzere çeşitli temaslarda bulundular. Hrle 5 Temmuz’da İstanbul, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde “Bosna-Hersek: Uluslararası Dayanışma ve Sendikal Hareket” konulu bir konferans verdi.
1996- Metin Göktepe davası Aydın’a nakledildi. Yargıtay 10.Ceza Dairesi, 15 Temmuz’da Eyüp 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayacak olan Metin Göktepe davasının dosyasını “kamu güvenliği” gerekçesiyle Aydın’a nakletme kararı aldı.
1997- İstanbul Halkevleri ve İÜ Öğrenci Koordinasyonu üyeleri, Sivas/Madımak’ta can veren Asım Bezirci’yi mezarı başında andı.
– Bakanlar Kurulu, yılın ikinci yarısı için memura yüzde 35 zam verilmesini kararlaştırdı. Bağ-Kur emeklilerine de aynı oranda zam yapılması benimsendi. Bu arada geçen yıl 75 bin lira olan haşhaşa 160 bin lira verilmesi de öngörüldü.
1999- Mısır Çarşısı Davası’nda bir bomba uzmanı, patlama sonrası bomba bulgusuna rastlanmadığını söyledi.
2000- Kapatılan Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan’a “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçundan verilen 1 yıllık hapis cezası Yargıtay’da onaylandı. Necmettin Erbakan ömür boyu siyasi yasaklı oldu.
– Burdur Cezaevi’nde, İzmir DGM’de görülen bir dava nedeniyle ifade vermeyi reddeden 11 siyasi tutukluya destek için farklı sol gruplardan 60 mahpusun barikatlarla başlattığı direniş, polis ve jandarmanın cop, göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su müdahalesiyle bastırıldı. Operasyon sırasında koğuş duvarlarını delmek için kullanılan kepçelerden biri Veli Saçılık’ın kolunu kopardı, 61 kişi yaralandı.
Aynı gün, Bayrampaşa Cezaevi’nde bir grup adli tutuklu ve hükümlü nakilleri protesto amacıyla gardiyanları rehin aldı. Eylem kısa sürede olaysız sona erdi.
– Kanser olmasına rağmen uzun süre tedavi olanağı tanınmadan cezaevinde tutulan siyasi mahkum Murat Dil yaşamını yitirdi.
2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 4696 sayılı yasa değişikliğini veto etti. Gerekçe: Yasanın yolsuzlukla mücadelede savcıları by-pass edeceği.
2002- Cezayir’de bağımsızlığın 40. yıldönümünde bir pazar yerinde bombalı saldırı düzenlendi; 30 kişi öldü, 37 kişi yaralandı. Saldırıyı üstlenen olmadı.
2003- Türkiye İş Kurumu (İş-Kur) Kanunu Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa özel istihdam bürolarının da kurulmasına olanak sağlıyor.
– Rusya’da Başkent Moskova yakınlarında Tuşino Hava İssü’ndeki rock konserinde üç ayrı patlama meydana geldi. 20 kişi öldü, çok sayıda yaralı var. İntihar saldırısını düzenleyenlerin Çeçenler olduğu ileri sürüldü.
– Ankara İncesu caddesi üzerinde bulunan Petrol Ofisi patladı.Faciada 14’ün üzerinde kişi ölürken 200’ü aşkın kişi de yaralandı.
– Kuveyt’te genel seçimler yapıldı. Seçimlere yalnızca erkekler katılabiliyor. Kadın örgütleri ise temsili sandıklara oy atarak seçimi protesto etti. Herhangi bir siyasi parti olmadığı için 250 erkek adaydan 50’si parlamentoya seçildi.
2004- Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Başkanı Turgut Öker Türkiye’de zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi uygulamasını AİHM’ye taşıdı. Gerekçe: İnanç ve eğitim eşitliği ilkelerine aykırı olması.
– AKP ve CHP’lilerin oylarıyla nüfusu 50 bini aşan belediyelere, kadın ve Çocuklar için kadın sığınma evi açma zorunluluğu getirildi.
– Endonezya’da devlet başkanı ilk kez halk tarafından seçildi. Eski diktatör Suharto’nun generallerinden Susilo Bambang Yudhoyono devlet başkanı seçildi.
2005- Kordon kanı bankacılığına ilişkin yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kamu ya da özel sektör kordon kanı bankası kurabilecek.
2006- Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Caracas’ta imzalanan anlaşmayla ülkesini Latin Amerika ortak pazarı Mercosur’a resmen dahil etti. Latin Amerika ortak pazarında Arjantin, Brezilya, Uruguay ve Paraguay yer alıyor.
2007- Yüzde 51 hissesi satışa çıkarılan Petkim ihalesini bir Rus ve Kazak şirketlerinden oluşan TransCentral Asia Petrochemical Holding Ortak Girişim Grubu 2 milyar 50 milyon dolarla kazandı.
– Uluslararası Af Örgütü yayımladığı raporda; Türkiye’de “polis memurları ve jandarma tarafından yapılan ciddi insan hakları ihlallerinin cezalandırılmadığı ve bunun aynı zamanda savcılar ve hakimlerin tutarsız kararlarıyla desteklendiği”görüşüne yer verildi.
2009- Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur ve Han kökenliler arasında çıkan çatışmalarda 140 kişi öldü, 828 kişi yaralandı.
2010- Hindistan’da artan petrol fiyatlarına tepki olarak ülke genelinde 12 saatlik iş bırakma eylemi yapıldı.
2011- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2000’de Burdur Cezaevi’nde düzenlenen operasyonda kolu kopan Veli Saçılık ve diğer 24 kişinin açtığı davada Türkiye’yi 1 milyon 104 bin lira tazminat ödemeye mahkum etti.
– Lahey’de bir mahkeme Hollanda Hükümetini , 10 Temmuz 1995’de Srebrenitsa soykırımı sırasında üç sığınmacıyı “güvenli bölge”den ayrılmaya zorlayarak fiilen öldürülmelerinden sorumlu tuttu ve tazminat ödemeye mahkum etti.
2012- Avrupa Parlamentosu internette video, film ve müzik eserlerinin indirilmesini ve paylaşılmasını kontrol altına alacak Ticarette Sahtecilikle Mücadele Anlaşması’nı (ACTA/The Anti-Counterfeiting Trade Agreement) onaylamadı.
– İzmir Bornova’da Yamuk adlı kediyi tekmeleyerek öldüren üniversite öğrencisine “mala zarar vermekten” 3 ay 10 gün hapis cezası verildi.
– Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği Müslüman kadın futbolcuların maçlarda başörtüsü takabileceğini açıkladı.
2015- Yunanistan’da, kreditörlerin nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları hükümetin kabul edip etmemesi konusunda düzenlenen referandumda, Yunan halkının yüzde 61,31’i “hayır” dedi.
– Efes antik kenti UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı.
2016- Giresun’da üst düzey askeri personel ile ailelerini taşıyan Sikorsky S-70 tipi askeri helikopter Tohumluk yaylasına düştü. 7 kişi öldü 8 yaralı var.
2020- Mardin Kızıltepe Hububat Ticaret Merkezi’nde günlük işlerde çalışan Engin Tekin ile Şeyhmus Akatay, yükleme için gittikleri bir buğday sahasında elevatörün yüksek gerilim hattına çarpması sonucu elektrik akımına kapıldı.
– Diyarbakır’ın bülbülü olarak tanınan Dengbêj Seyidxanê Boyaxçi (Seydo Şimşek) yaşamını yitirdi. Boyaxçi’nin 90 yıllık yaşamının en az 75 yılı klam söylemekle geçti.
Yorumlar kapatıldı.