Belleğimizde: 6 Nisan

1326 – Orhan Bey, kuşatma altında tutulan Bursa’yı Bizanslılardan aldı. Bursa, 1326-1361 arasında Osmanlılara başkentlik yaptı.
1814 – Napoleon Bonaparte, imparator ünvanını korumasına izin verilerek Elbe adasına sürgün edildi.
1896- İlk modern olimpiyat oyunları Atina’da başladı.
1903- Fransız ordusundaki milliyetçilerin Alfred Dreyfuss’ün mahkum olmasını sağlamak üzere sahte belge düzenledikleri ortaya çıkarıldı.
1909 – ‘Serbesti’ gazetesinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti karşıtı yazılar yazan gazeteci Hasan Fehmi, Galata Köprüsü üzerinde öldürüldü.
– Kürt Millî Aşiret Konfederasyonu lideri ve Hamidiye Alayları komutanı Mirliva İbrahim Paşayê Millî, Jön Türklerin (13 Temmuz 1908) İstanbul’da gerçekleştirdikleri ihtilal sonrası devrik sultana (II. Abdülhamid) destek vermek için, emrindeki 1500 Kürt askeriyle Şam’a yürüdü ve 6 Nisan 1909′da sultan adına şehri işgal ettiğini açıkladı. Yerel yöneticileri ve devlet görevlilerini tutuklayarak kendi yardımcılarından biri olan Mehemed Bakurê Wêranşarî’yi vali ilan etti. 23 günlük işgalinden sonra çevre vilayetlerdeki İttihatçı askerlerce sıkıştırılmaya başlandı ve geri çekilmek zorunda kaldı.
1917 – ABD, Almanya’ya savaş ilan etti ve Birinci Dünya Savaşı’na müttefiklerin yanında girdiğini açıkladı.
1928- Edirne’de gençler “Vatandaş Türkçe Konuş” pankartının yırttıkları iddiasıyla Musevilere saldırdı.
1938- Avusturya’da tanınmış Yahudiler toplama kampına gönderildi.
1939- İngiltere, Fransa ve Polonya saldırı durumunda yardımlaşma için Paris’te bir antlaşma imzaladı.
1941 – Mihver devletleri Yugoslavya’yı işgal etti. Almanlar Yunanistan’a girdi, Türk deniz sınırına kadar Doğu Akdeniz’i savaş bölgesi ilan etti. Türkiye, bunun üzerine Edirne ve Uzunköprü’de demiryolu köprülerini havaya uçurdu.
1946- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, “Amerikan savaş gemileri bize ne kadar yakın olurlarsa o kadar iyi olur” dedi.
1949- Markopaşa dergisinde yayımlanan “Pamuk Prenses Elizabeth Doğurdu”, “Krallar İşi Azıttılar” ve “İki Kadın Aranıyor” başlıklı yazıları nedeniyle İngiltere, Mısır ve İran büyükelçilikleri yazar Aziz Nesin hakkında dava açtılar.
1955- Rus casusu olduğu iddiasıyla yargılanan Hayati Karaşahin’e verilen idam cezası, Meclis’den geçti. Karaşahin 18 Nisan’da idam edildi.
– Devlet Bakanı Mükerrem Sarol’a hakaretten yargılanan Akis dergisi sahibi ve başyazarı Metin Toker 9 ay hapse mahküm oldu.
1960- 4 ildeki Basın Mahkemeleri’nde 18 basın davasına bakıldı. Ulus gazetesi bir ay kapatıldı, sorumlular birer yıl hapse mahkum oldu.
1961- Kurucu Meclis subaylara oy hakkı verilmesini kabul etti.
1965- Savcı Mehmet Feyyat bir madeni eşya fabrikasındaki grevin duruşmasında, “grevi şekilden dolayı kanun-dışı sayan yasa maddesinin suç unsurları açıkça belirtilmediğinden Anayasa’ya aykırı olduğu” görüşüyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
1966- Türk-İş’e bağlı 17 sendika, 65 gündür süren Şişe Cam grevinde Genel Merkez’in işverenle yaptığı protokole rağmen grevi sürdüren Kristal-İş’i destekleyeceklerini açıkladı.
1968 – Türkiye Maden-İş Sendikası’nın olağanüstü kongresinde DİSK’ten ayrılma kararı alındı.
– İstanbul’da minibüsünün arkasına “4 Nisan 1968, NATO’ya Hayır” levhası asan Yalkın Özerden, Minibüsçüler Derneği’nden ihraç edildi, çalışma karnesi elinden alındı.
1970- Rektörle görüşme gerekçesiyle İstanbul Üniversitesi’ne giren 60 kadar silahlı ülkücü, devrimci öğrencilerle çatıştı: 7 yaralı.
1971- 27 DİSK yöneticisinin 15-16 Haziran 1970’teki büyük işçi direnişinden dolayı yargılanmasına devam edildi.
– Varto ve Erzurum’un köylerinden getirilip Kağıthane Belediyesi’nin kanalizasyon işinde çalıştırılan 25 işçi,müteahhit aylarca ücretlerini ödemeden işi tamamlatıp kaçınca ortada kaldı. İşçiler, yakaladıkları müteahhitin karakolda ifadesinin alınıp bırakıldığını söylüyor.
– İstanbul Üniversitesi süresiz kapatıldı.
– Rus besteci İgor Stravinskiy öldü.
1972- Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarını öngören kanuna CHP’nin itirazı kabul edildi. Anayasa Mahkemesi 3 idamla ilgili kanunu usülden iptal etti. Mahkemeye göre kanun Meclis’ten, Anayasa’nın 85. maddesine göre, TBMM iç tüzüğüne aykırı biçimde çıkarıldı. TBMM’nin idamları yeniden görüşeceği açıklandı.
1974- CHP-MSP koalisyon hükümetinin programı TBMM’de okundu. Programda “komünizm ve anarşiyle etkili mücadele”, “din ve ahlak eğitimi” ile “Türk dilinin kullanımında aşırılık ve zorlamalardan kaçınma” fasıllarına geniş yer ayrıldı.
1975 – Urfa’da toprak reformundan yararlanmak için başvuranların sayısı 40 bini aştı.
– Tekstil sanayi işverenleri ile teksif sendikası arasında 55 işyerinde çalışan on bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sözleşmeyle işçiler yüzde 50-120 arasında zam aldı.
1979- Ankara Belediyesi çalışanlarının ücretlerini ödeyebilmek için Belediye Hastanesi’ni satışa çıkardı.
1982 – TKP/ ML üyesi olduğu açıklanan Ali Uçar (1959- Ovacık), İstanbul’da polisin karakol kurduğu bir evde, girdiği çatışmada öldürüldü.
1984 – Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, DYP’nin kapatılması için dava açtı.
– IMF ile yeni Stand-By anlaşması imzalandı. 4 taksitle 240 milyon dolar kredi alınacak.
– TARİŞ, zeytinyağına yüzde 12 zam yaptı. Telefon ve telgrafa yüzde 100, çimentoya yüzde 25 zam yapıldı. Küçük jeton 10 liradan 20 liraya çıktı, telefon tesis ücreti 40 bin lira oldu. Çimentoya yüzde 25 zam yapıldı. Portland çimentonun tonu 9 bin liradan 11 bin 250 liraya çıktı.
1987- Dev-Sol davasında idam istemiyle yargılanan şair Nevzat Çelik, süresiz açlık grevine başlayacağını açıkladı.
1989- Kayseri’de Yol-İş üyesi 650 Karayolları işçisi toplu viziteye çıkma eylemi yaptı. Çaykur’a bağlı İstanbul Büyükdere Çay Paketleme Fabrikasında 500 işçi toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alınmamasını protesto için Levent’teki Tek Gıda-İş merkezine yürüdü.
1990- Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) duruşması sonrasında, tutuklu yargılanan Genel Başkanı Nihat Sargın ve Genel Sekreter Haydar Kutlu’nun ”Komünist Partisi üzerindeki yasaklar kalkıncaya ve/ veya tahliye edilinceye kadar” sürecek ölüm orucuna başladıkları açıklandı.
– Beyoğlu Asayiş ekipleri gece Pera Palas önünde açlık grevindeki işçilere müdahale etti.
– Cumhuriyet’in ilanından beri ilk kez İstanbul’daki camilerde müftülük kararıyla “yağmur duası” okundu.
– 8.Dini Yayınlar Fuarı’nın açılışında ANAP’lı Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek bir Kur’an kursunda çocuklara sorduğu soruyu anlattı ”Öyle bir kitap var ki; olmasaydı, ne aya gidilebilir, ne mikrofon olur, ne buzdolabı diye sordum”, fuar izleyicileri ”Kur’an” diye bağırdı.
1991- Irak sınırına yığılan 250 bin Kürt sığınmacı Türkiye topraklarına geçti. Mülteciler Çukurca’da oluşturulan kamplara taşınıyor.
İHD Ankara Şubesi’nin düzenlediği ve birçok aydının imza koyduğu bir çağrı metniyle, sınıra yığılan Kürtler’in bekletilmeden alınması, mülteci statüsü tanınması, ayni ve nakdi yardımların -1988’de olduğu gibi- engellenmemesi istendi.
1992- Bayrampaşa Cezaevi’ndeki siyasi mahpuslara görüş yasağını cezaevi önünde protesto eden yakınlarından 30’u dövülerek gözaltına alındı.
– Amerikalı bilim-kurgu yazarı Isaac Asimov öldü.
1994 – Ekonomik paketin açıklanmasının ardından piyasada durulma beklenirken, faizlerin düşürülmesi repodan dolara kaçışa yansıdı. Dolar, Tahtakale’de 7 bin lira birden artarak 40 bin liraya fırladı. Merkez Bankası ise bu durum karşısında doları yüzde 24.8 oranında devalüe ederek 39 bin 933 liraya yükseltti. Böylece iki günde resmi devalüasyon oranı yüzde 73’ü buldu.
– “5 Nisan Kararları”na öfke yağdı. Binlerce emekçi sokaklara dökülerek protesto gösterileri yaptı.
MESS ve Türk Metal Sendikası 5 Nisan Kararları’na “Ekonomik ve Sosyal Konsey’in oluşturulması, Terörle Mücadele Kanunu’nun çıkarılması ve özelleştirmelerin sadece bütçe açığının kapatılmasında kullanılmaması” şartlarıyla destek verdi.
– Ruanda Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana ve Brundi Devlet Başkanı Cyprien Ntaryamira’nın bindikleri uçak, bir roket saldırısı sonucu düştü. Suikastın ardından Hutu ve Tutsi kabileleri arasında çıkan çatışmalar, yaklaşık 1 milyon kişinin katledilmesiyle sonuçlandı.
1995 – İlkezgi Kitabevi’nde kitaplarını imzalamak ve okurlarla söyleşi yapmak için Konya’ya gidecek olan Aziz Nesin’e oteller yer vermiyor. Konya Emniyet Müdürü yerel gazete, TV’ler ve genel yayın yönetmenleriyle yaptığı toplantıda A.Nesin’le ilgili yayın yapılmamasını istedi.
– Emlak Bankası genel müdürlerinden Engin Civan’a rüşvet almaktan 7,5 yıl hapis, 625 milyar lira para cezası, işadamı Selim Edes’e ise rüşvet vermekten 1 yıl 8 ay hapis, 111 milyar para cezası verildi.
– İzmir/ Yenişehir Genelevi’nde “kan tahlili bedelleri”ne yapılan % 200 zammı protesto için 300 kadın iş bıraktı.
– TBMM Başkanvekili ve Tunceli Mv.Kamer Genç: “Dağa hayvan çıkarmak yasak, Tunceli göçe zorlanıyor.”
1996- ÖDP’liler, ülke çapında başlatılan örgütlenme kampanyalarının “keyfi biçimde engellenmesi”ni Taksim’de protesto etti.
1997- 9 Mart’ta sonlandırılan “Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemi “İsyan ediyorum, ısrar ediyorum” sloganıyla yeniden başlatıldı.
2000 – Pakistan’da eski Başbakan Nevaz Şerif ömür boyu hapse mahkum edildi. Mahkeme Nevaz Şerif’i uçak kaçırma ve terörizmden suçlu buldu.
2001 – TKP (ML) Davasından yargılanan Adil Kaplan (1964- Mazgirt), ölüm orucunun 170. gününde hayatını kaybetti.
2002 – İsrail 11 bin Filistinlinin yaşadığı Cenin Mülteci Kampı’na operasyon yaptı. Filistin Enformasyon Bakanı Abed Rabbo ‘Bugün katliam günü’ dedi. Dünyanın dört bir yanında İsrail protesto edildi.
– TKP ve EMEP’in Taksim’de İsrail’i protesto gösterilerine müdahale eden polis çok sayıda kişiyi gözaltına aldı.
2003 – Irak’ta Savaşa Hayır Koordinasyonu ‘Savaşa Karşı İstanbul Buluşması’ adıyla miting düzenledi. 50 bini aşkın kişi katıldı. İzmir’de de 3 bin 500 çocuk savaşı protesto etmek için ‘Savaşa Hayır’ yazılı uçurtmalar uçurdular.
– Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, IMF ile üzerinde anlaşılan yeni “Niyet Mektubu” ile birlikte iki Dünya Bankası kredisinin de imzalandığını açıkladı. Babacan, IMF’nin 2004 yılı sonuna kadar 7 kez daha gözden geçirmeler için Türkiye’ye geleceğini söyledi.
– AKP, Anayasa’nın “Kıyılardan Yararlanma” başlığıyla düzenlenen 43.maddesinde değişiklikle “kıyılarla sahil şeritlerindeki arazilerde kişiler lehine mülkiyet hakkı” getirerek 27 tersane, 156 iskele ve liman, 14 yat limanı ve 128 balıkçı barınağını satmayı planlıyor.
– 1909-1999 yılları arası saldırılarda hayatını kaybeden 61 gazeteci “Basın Şehitleri Günü”nde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nce düzenlenen törenlerle anıldı.
2004 – ABD’nin en saygın basın ödüllerinden Pulitzer ödüllerinin 88. ‘sini kazananlar açıklandı.”Iraklıların işgal nedeniyle karşılaştığı tehlikeler”, “ABD birliklerinin Vietnam’daki vahşeti”, “Amerikalı işçiler arasında ölüm ve yaralanmaya yol açan olaylar” başlıklı haberler ödül aldı.
– TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nin (MAM) Başkanı Prof.Dr.Naci Görür istifa etti. Başbakan Erdoğan tarafından TÜBİTAK Bilim Kurulu üyeliklerine yapılan atamaların ardından, Başkan Yardımcılarının da bulunduğu birçok bilim insanı ayrılıp üniversitelere dönmüşlerdi. Prof.Dr.Naci Görür:”TÜBİTAK, son yönetim değişikliğinden sonra sürekli olarak ihmal edilmiş ve her fırsatta geri plana itilmiştir. MAM’ın bu durumunu içime sindiremediğini ve yapılanların sorumluluğuna ortak olmayı istemediğim için görevimden istifa ediyorum. ”
2005 – Irak’ta Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Başkanı Celal Talabani, 275 üyeli mecliste 227 oyla Irak Devlet Başkanı seçildi. Celal Talabani ‘Sadece Kürtlerin değil, tüm Iraklıların başkanıyım’ dedi.
– Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AIHM) Kıbrıslı Rum Myra Ksenides-Arestis’in Türkiye’ye karşı açtığı mülkiyet davası başvurusunu ‘kabul edilebilir’ buldu.
2006 – Cezaevi Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun TBMM’den aynen geçti. Yasa, kapatılan RP’nin genel başkanı ve eski başbakan Necmettin Erbakan’ın cezasını evinde çekmesine olanak sağlıyor. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yasayı “kişiye özel düzenleme” gerekçesiyle veto etmişti.
2009- DTP Meclis’e girdiğinden beri TBMM’ye adım atmayan TSK, Obama için kural bozdu ve 21 ay sonra meclise geldi.
2011- Hükümete, bazı konularda KHK çıkarma yetkisi veren tasarı yasalaştı.
– Kocaeli Üniversitesi’nde, ulaşım zammını protesto için kampüsten Büyükşehir Beldiyesine yürüyen 200 kadar öğrenciyi polis dağıttı.
– YGS şifre skandalına karşı Facebook üzerinden bir araya gelen yaklaşık 1.000 kişi Galatasaray’dan Taksim’e yürüdü. Eğitim-Sen ve Halkevleri’nden bir grup ta Beyazıt’tan İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne yürüdü.
Antalya’da Halkevleri üyesi 6 öğrenci YGS şifre skandalını protesto için kendilerini Milli Eğitim Müdürlüğü’nün bahçe kapısına zincirledi.
– Muğla’da YGS şifre skandalını protesto eden 4 öğrenci kendilerini AKP İl Binası önünde trafik levhasına zincirledi.
2012- Sivas Katliamını Anma Komitesi’nin başkan dahil 7 üyesine “gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet”ten 15’er ay hapis cezası verildi; cezalar ertelendi.
2013- Artvin’de Kafkasör Dağı, Genya ve Cerattepe’de maden ruhsatlarının verilmesine karşı binlerce kişi yürüdü.
– Bangladeş’in başkenti Dakka’da yüzbinlerce kişi “islâma leke süren ateist blogcuların idamı” için yürüdü.
2014- CHP’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Mansur Yavaş 6.240 tutanakta hatalı işlem ve usulsüzlük saptadıkları, çoğunun “mühürsüz tutanaklar ve geçersizlik sebeplerinin yazılmamasından kaynaklandığı” gerekçesiyle YSK’ya “seçimlerin yenilenmesi” başvurusu yaptı.
Ağrı’da BDP’li Sırrı Sakık’ın 10 oy farkla kazandığı, ancak AKP’nin 15 kez oyları saydırdığı seçimlerin yenilenmesine karar verildi. Ağrı İl Seçim Kurulu, BDP’nin “oy sayımında usulsüzlük” gerekçesiyle yaptığı başvuruyu kabul ederek 1 Haziran’da seçim kararı aldı.
2015- Eski TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Hasan Palaz, kuruma “sahte diplomalı personelin işe alındığı” iddialarına yönelik soruşturma kapsamında tutuklandı.
2016- Sabancı suikastı davası sanıklarından İsmail Akkol’un, olaydan 20 yıl sonra yargılanmasına başlandı.
– Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kurulmasına ilişkin kanun tasarısı yasalaştı.
– “Türk Coğrafya Kurumu”nun MEB Talim ve Terbiye Kurulu’na sunduğu”Ortaöğretim Coğrafya Dersi Taslak Öğretim Programı”nda “Şayet Kanal İstanbul projesi hayata geçirilecek olur ise, tüm Dünya haritalarını değiştirme gibi geniş bir etki alanına sahip olacaktır” denildi.
2017- Rusya Dışişleri Bakanlığı, Batı Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdıklarını duyurdu.