Belleğimizde: 6 Ocak

1838- Samuel Morse, kendi geliştirdiği ”Morse Alfabesi”ni açıkladı.
1883- Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam Halil Cibran doğdu.
1884 – Avusturya’lı genetik bilimci Gregor Mendel öldü.
1924- Yazar Hafız İbrahim Efendi İstiklal Mahkemesince bir sene hapse mahkum edildi. Hafız İbrahim Efendi İslamiyette Ahlak ve Kadınlarda Tesettür adlı broşürde irtica propagandası yapmakla suçlanıyordu.
1927 – İstanbul liman şirketi ile mavnacılar arasındaki anlaşmazlığa polis müdahale etti. Polislerden dördü yaralandı. Gözaltına alınan 300 mavnacıdan 34’ü tutuklandı.
1929 – Yugoslavya Kralı Aleksandr parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu.
1938 – Nazi baskısından kaçan Sigmund Freud, Londra’ya gitti.
1950– Birleşik Krallık Çin Halk Cumhuriyeti’nin komünist hükümetini tanıdı.
1961- 27 Mayıs askeri müdahalesi sonrasında göreve getirilen Kurucu Meclis ilk toplantısını yaptı. Milli Birlik Komitesi, 147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı.
1967- MTTB yöneticilerinin İTÜ Öğrenci Birliği’ne saldırısına karşı 5 binden fazla öğrenci ve öğretim üyesi Gümüşsuyu’dan Taksim-Dolmabahçe’ye yürüdü.
1968- İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi. “İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?” dedi.
1969 – Rektör Kemal Kurdaş’ın davetlisi olarak Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı. ABD Büyükelçisi R.Komer, arabasının yakılmasına dair Amerikan Haberler Merkezi aracılığıyla demeç verdi: “Böyle bir olayın bizzat Birleşik Amerika’nın geniş dostane destek sağlamış olduğu bir okulda cerayan etmiş olması bilhassa şayanı teessüftür.”
1971 – İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde işten atılan 15 model, çıplak olarak protesto gösterisi yaptı.
– İstanbul Belediyesi Temizlik ve Fen İşleri’nde çalışan 8 bin işçi Aralık ayı maaş ve ikramiyelerini alamadıkları gerekçesiyle çalışmadı.
– Doktorlar ve sağlık personeli, Personel Kanunu’nu protesto için Ankara ve İstanbul’da 2 günlük “İhtar Boykotu”na başladı.
1975 – Aliağa ve İPRAŞ’taki grevler Bakanlar Kurulu tarafından bir ay süreyle ertelendi.
– Maliye Bakanlığı’nca yayınlanan tebliğde yurda izinli gelen işçilerin traktör getirebilecekleri bildirildi.
1977 – Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı.
– Metin Erksan’ın “İntikam Meleği” ( Kadın Hamlet ) filmi gösterime girdi.
1980- Maraş Katliamı’nın yıldönümü nedeniyle 24 Aralık’ta yapılan boykot ve protesto eylemlerinde gözaltına alınan TÖB-DER’li 100 öğretmenden 27’si Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı.
– Dün gece yol aramalarında çevrilen otomobilinde ruhsatsız tabanca bulunan Türkiye Emekçi Partisi Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı.
– Adam öldürmekten hükümlü 3 “ülkücü” mahkûm Yozgat Cezaevi’nden kaçtı.
1981 – Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında gözaltında tutulan 39 kişiden 15’i tutuklandı. Tutuklananlar arasında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Kemal Nebioğlu da var.
1982- Yalnızca TBB Başkan Yardımcısı Avukat Gülçin Çaylıgil ve bir avukatın 46 sanığı temsilen katıldığı DİSK Davası’nda, duruşma savcısını red ve yargıç Süleyman Takkeci’nin çekilmesi taleplerini de içeren 4 dilekçe, mahkeme heyetince kabul edilmedi.
1983- 10 kişi Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı. Vatandaşlıktan çıkarılanların arasında Yılmaz Güney ve Cem Karaca da vardı.
– Yazar Osman Şahin’e 1978’de “Kopo”romanı için eleştiri yazısında “bölücülük yaptığı” gerekçesiyle verilen 1.5 yıl hapis cezasını Yargıtay onadı
1984- Tunus’ta ekmek fiyatlarının yüzde 125 oranında artması üzerine ayaklanma başladı; 75 kişi öldü, sıkıyönetim ilan edildi.
– Adalet bakanlığı bir açıklama yaptı; cezaevlerinde 74.946 tutuklu ve hükümlü var.
1991- Maden işçilerinin yürüyüşü sürüyor. İşçiler bu kez Mengen’e 8 kilometre uzaklıkta Deller Köprüsü’nde dozerler tarafından oluşturulan barikatla durdurulmak istendi. Beş bin asker ve polisin bulunduğu barikat önüne gelen sendika yetkilileri, yetkililerle görüşmek istediklerini bildirdiler. Daha sonra sendika yönetim kurulu üyelerinin barikatı geçmesine izin verildi. Denizer ve arkadaşları, Bolu’nun Reşadiye ilçesine giderek burada Çalışma Bakanı İmren Aykut’la görüştü. Ancak Aykut da, öncelikle yürüyüşün durdurulması ve geriye çekilmelerini istedi. İşçilerin bir bölümü geceyi barikat önünde, bir bölümü ise geri dönüp Mengen’de geçirdi.
1991: İşçiler sabah Mengen’den yola çıkıp 12 km. kadar yürüdükten sonra Yılancık Köprüsü üzerinde 800 komando asker ve 1.500 çevik kuvvet polis barikatı ile durduruldu. Madencilerin çoğu geceyi Mengen’e doğru 10 km’lik bir alanda -5 derece soğukta ateş yakarak geçirdi.
– Türkiye, muhtemel bir savaşa karşı önlemlerini alıyor. 9 parçadan oluşan bir filo Gölcük’ten hareket etti. Bu arada Irak’ın Türkiye sınırına 8 tümen asker yığdığı saptandı. Irak Başbakan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Körfez’de çıkacak bir savaşın sadece Arap ülkeleriyle sınırlı kalmayacağını söyledi.
– İlk Türk operası ”Özsoy”un bestecisi Ahmet Adnan Saygun 84 yaşında hayatını kaybetti.
1994 – Er, erbaş ve yedek subayların terhisleri, Genelkurmay tarafından 3 ay ertelendi. Sürdürülen operasyonlarda yetişmiş askeri personele ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
1995- Marmara Ünv.öğrencisi İsmail Bahçeci’nin gözaltında kaybedilmesini protesto eden İYÖ-DER’li öğrenciler DYP Fatih İlçe binasını işgal etti. Öğrencileri zorla binadan çıkaran polis, 12 kişiyi gözaltına aldı.
1997 – Kamu-Sen tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye’de “Yoksulluk sınırı” olarak da adlandırılan asgari para ihtiyacı (4 kişilik bir ailenin beslenme ve sosyal ihtiyaçlarının alt sınırı) 62 milyon 910 bin lira olarak belirlendi. İki kişilik bir ailede ise bu miktar 43 milyon 522 bin lira tutarında.
1998- TBMM Genel Kurul inşaatını yapan firmadan Ankara’da süper lüks daire aldığı ortaya çıkan TBMM eski Başkanı Mustafa Kalemli’nin Çeşme’deki yazlığının dekorasyonunu da firmanın taşeronuna yaptırdığı ortaya çıktı. Kalemli’yi aklayan Sayıştay raporunu hazırlayan denetçilerden İbrahim Uzunoğlu’nun oğlunun Meclis TV’sinde işe alındığı belirlenmişti. Bu arada TBMM Başkanvekili Kamer Genç, inşaatla ilgili bir kararda kendi adına atılan imzanın sahte olduğunu açıkladı.
– Gözaltında öldürülen gazeteci Metin Göktepe için PTT işçileri aralarında topladıkları paralarla anıt mezar yaptırıyor.
2000 – Dört kişiye ait ölüm cezasının yerine getirilmesine dair iki ayrı Başbakanlık tezkeresi daha TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Böylece TBMM’de bekleyen idam dosyalarının sayısı 39’a, idam hükümlülerinin sayısı da 57’ye yükseldi.
2001- Fazilet Partisi (FP) Rize Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Sincan F Tipi Cezaevi gözlemlerini İnsan Hakları Komisyonu’na sundu ve alt komisyon üyeliğinden çekildi. Raporda, mahkumların hemen hepsinde darp izi mevcut olduğunu, mahkumların bu yaraların operasyonlarda, nakillerde ve cezaevinde gördükleri işkence sonucu olduğunu ifade ettiklerini belirtti.
2002 – F Tipi Cezaevleri’ne karşı 442 gündür süren ölüm orucu eyleminde TKP (ML)- TİKKO davasında tutuklu Zeynel Karataş Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde yaşamını kaybetti. Ölüm orucu eyleminde hayatını kaybedenlerin sayısı 45’e ulaştı.
2004- Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in davetlisi olarak Türkiye’ye geldi. Esad 57 yıldır Türkiye’ye gelen ilk Suriye Devlet Başkanı. İki ülke, Ortadoğu’da barışı sağlamak için “müttefik” olma konusunda anlaştı.
2005 – ABD’de siyah karşıtı ırkçı örgüt Klu Klux Klan üyesi Edgar Ray Killen 41 yıl önce üç siyah genç siyah hakları savunucusunun öldürülmesindan sorumlu olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1964’te siyah seçmenleri oy kullanmaya teşvik eden üç genç Klu Klux Klan üyelerince dövülerek öldürülmüş, olay daha sonra “Missisippi Burning” (Mississippi Yanıyor) filmine konu olmuştu.
– SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığı’na devrine ilişkin tasarıya karşı Emek Platformu üyeleri 4 ilde eylem yaptı.
– Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ülke için istedikleri federasyonun etnik, dini niteliklere değil, idari ve coğrafi niteliklere dayalı bir federasyon olduğunu, yine de son kararı Irak halkının vereceğini söyledi.
2006- ABD Başkanı George W. Bush, halkının Arapça, Çince, Rusça ve Farsça öğrenmesi amacıyla “Ulusal Güvenlik için Dil İnisiyatifi” başlattı.
– Meksika’da Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu’nun kadın komutanlarından ve insan hakları savunucusu gerçek adı bilinmeyen Ramona, 47 yaşında böbrek kanserinden öldü.
2007- Bir grup aydın, F tipi cezaevlerinde tecritin kaldırılması için girdiği ölüm orucunun 278.gününde Avukat Behiç Aşçı’yı ziyaret etti
2010- 3 haftadır süren TEKEL direnişi için Türk-İş Genel Merkezi’nde kurulan sandıklarda yapılan referandumda 8.180 işçinin 8.150’si “direnişe devam” dedi. Sanatçı, gazeteci ve akademisyenlerden oluşan 44 kişi, “TEKEL Dayanışma Grubu”nu kurdu. Ankara’da Ziraat Mühendisleri Odası önünde toplanan Grup, tüm halkı 14 Ocak’ta İstanbul Cevizli’deki destek eylemine çağırdı.
– Tiyatro , sinema sanatçısı, yazar olan İhsan Devrim öldü.
2011- Öğrenci Kolektifleri, TKP, Emek Gençliği ve Gençlik Muhalefeti’nin ile TGB’lilerin taleplerini Cumhurbaşkanı Gül’e iletmeleri için -farklı güzergahlardan- ayrı ayrı Köşk’e yürümelerine polis engel oldu; Köşk’e çağrılan temsilciler de Gül yerine Köşk Emniyet Amiri ile görüştürüldü.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bugüne kadar olan protesto gösterilerine katılmayan Ankara’daki 11 devlet ve vakıf üniversitesinin öğrenci konseyi temsilcileriyle “sorunlarını dinlemek” için “Çankaya Sofrası”nda bir araya geldi.
2012- Genelkurmay Eski Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, örgüt yöneticiliği ve cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs suçlarından tutuklandı. Başbuğ, tutuklanan ilk Genelkurmay Başkanı oldu.
– Haziran’da kanserden ölen “atanamayan öğretmen”lerden Şafak Bay’a, öğrencilik yıllarındaki bir eyleminden dolayı 3 yıl hapis cezası verildi.
– Castro: “Nükleer savaş tehlikesi ve iklim değişikliği dünyayı acımasızca uçuruma sürüklüyor.”
2014- Genelkurmay Askeri Savcılığı, Roboski katliamını “kaçınılamayacak bir hata” olarak değerlendirip dosya hakkında “Takipsizlik” kararı verdi.
– Sincan’dan Aliağa Şakran Cezaevi’ne nakledilen çocuk mahkumların, darp ve bir dizi işkenceye maruz kaldıkları açıklandı.
2015- Sultanahmet’te turizm şube karakoluna intihar saldırısı: 1 polis öldü.
2015- Kuzey Kore, hidrojen bombası denediğini açıkladı.