1665- Yaşayan en uzun ömürlü gazete The London Gazette ilk kez yayımlandı.
1867- Radyumun kaşifi, 2 kez Nobel ödülü alan Marie Curie Polonya’da doğdu.
1892- İstanbul’da Darülaceze’nin temeli atıldı.
1893 – ABD’nin Colorado eyaletinde kadınlara oy verme hakkı tanındı.
1913- “Veba”, “Başkaldıran İnsan”, “Mutlu Ölüm” gibi eserlerin yazarı Nobel Ödül sahibi Fransız romancı Albert Camus Cezayir’de doğdu.
1917- Petrograd’da kızıl birlikler sabaha karşı Geçici Hükümet’in elindeki tüm kritik noktaları -hapishaneler dahil- ele geçirdi. Petrograd’da sabah saat 07:00 civarında Devlet Bankası da ihtilalcilerin eline geçti. Başbakan Kerenski Bolşevik karşıtı güçleri toparlamak gayesiyle ABD elçisinin aracıyla Kuzey Cephesi’ne kaçtı. Lenin’in Geçici Hükümet’in devrildiğine dair bildirisi gazetelerde yayınlandı ve dünya başkentlerine telgrafla iletildi. Lenin’in İhtilal’e ilişkin bildirisi cephelere de iletildi ve alınacak kararlara uymayan askerlerin tutuklanacağı bildirildi. Petrograd Sovyeti’nin öğleden sonraki toplantısında konuşan Lenin “İşçi ve Köylü Devrimi’nin zaferi”ni ilan etti; 1.500 askerin koruduğu Kışlık Saray’da bulunan Geçici Hükümet’in bakan ve Milletvekillerine ”teslim olun” çağrısı yaptı. Geçici Hükümet ”teslim ol” ültimatomunu reddedince girişteki Askeri Bölge Karargahı ele geçirilerek Saray tümüyle kuşatıldı. Gece saat 24:00’e doğru Aurora zırhlısına Kışlık Saray’a ateş emri verildi ve tam 24:00 de askerlerin taarruzu başlatıldı. O tarihte Rusya’da geçerli olan Gregoryen takvimiyle 26 Ekim’de gerçekleştiği için Ekim Devrimi olarak bilinen ayaklanma işçi ve asker Sovyetlerine (Meclis) dayandığı için Sovyet Devrimi olarak da adlandırılıyor.
– I. Dünya Savaşı: İngiliz kuvvetleri Osmanlı Devleti idaresindeki Gazze’yi ele geçirdi.
1918 – Grip salgını Batı Samoa’ya yayıldı. Yıl sonuna dek 7.542 kişinin (nüfusun %20’si) ölümüne neden olacak.
1921- İtalya’da Mussolini, kendisini Ulusal Faşist Partisi lideri ilan etti.
1927- Sovyetler Birliği’nde muhalefet liderleri Lev Troçki ve Grigoriy Zinoviyev, Ekim Devrimi’nin 10. yıldönümünde bir gösteri düzenledi.
1929- New York’taki Modern Sanatlar Müzesi halka açıldı.
1935- Türk- Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması 10 yıl süreyle uzatıldı.
1944- Franklin Delano Roosevelt ABD başkanlık seçimlerini dördüncü kez kazandı.
– II. Dünya Savaşı’nın Sovyet casusu Richard Sorge, Japon gazeteci Hotsumi Ozaki’yle beraber Japonlar tarafından asıldı.
1953- İstanbul Zeyrek Camii’nde Bizans döneminden kalma mozaikler bulundu.
1962- Güney Afrika’da Nelson Mandela ülkeyi yasadışı yollardan terk ettiği için 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
– Uluslararası “Evlilik Oluru”, “En Düşük Evlilik Yaşı” ve “Evliliklerin Yazımı Sözleşmesi” kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı.
1963- İlk yasal grev Bursa’da başladı. Bursa Belediyesi Otobüs İşletmesi’nde çalışan 222 işçi greve çıktı. İşçiler Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası üyesiydiler.
1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, ömür boyu hapse mahkum eski cumhurbaşkanı Celal Bayar’ı affetti.
1966- Üst üste 2 yıl sınıfta kalanların okuldan atılmasına karşı İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenciler boykot ilan edip derslere girmedi. Deniz Gezmiş İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki ilk gününde okulun boykot edilmesi kararı karşısında kapıdan geri döndü.
– Che, Bolivya Günlüğü’nü tutmaya başladı. Günlüğüne son yazıyı 11 ay sonra 7 Ekim 1967’de -tutsaklığından bir gün önce- yazdı.
1967- İlk büyük öğrenci yürüyüşü: Özel yüksek okulların devletleştirilmesi talebiyle çeşitli fakültelerden 300 kadar öğrenci İstanbul’dan Ankara’ya yürümeye başladı. İTÜ ve Teknik Okul ile Yıldız Teknik‘ten 7 bine yakın öğrenci de özel yüksek okulları protesto için dersleri boykot etti.
1968- “Tam Bağımsızlık İçin Samsun-Ankara Mustafa Kemal Yürüyüşü”nde, gece konakladıkları Kocabaş köyünden sabah yola devam eden gençlere öğlen mola verdiklerinde Ankara’dan gelen aralarında Hüseyin Cevahir’in de bulunduğu bir grup FKF’li katıldı. Gençler 65 km. yürüyüşten sonra gece Kırıkkale’ye ulaştı, geceyi TÖS lokalinde geçirdi. CHP bildirisinde üniversitelerdeki boykot eylemlerinin uygun görülmediği belirtilerek -üstü kapalı olarak- “Yürüyüş” yapan gençler de uyarıldı; sağcı basında yürüyüşçülerin kaos ve anarşi yaratmak istediği işlendi.
– Senato’da kurulan “Özel Yüksek Okulları Araştırma Komisyonu” üyeleri hazırladıkları rapor hakkında bir basın toplantısı düzenledi: “İncelenen 20 özel okuldan 18’i eğitim bakımından tamamen yetersiz. Özel yüksek okullar kar amacı güden kurumlar olmaktan çıkarılmalı.”
1971 – Devrimci rock şarkıcısı Kâzım Koyuncu doğdu.
1972- Richard Nixon ikinci kez ABD Başkanı oldu.
1973- 29 Ekim’de başlayan 5. Adana Film Festivali sonuçlandı. Lütfi Akad’ın yönettiği Gelin filmi birinci seçildi.
1977- MESS, aralarında Renault’un da bulunduğu yedi fabrikada lokavt kararı aldı. Bu işyerlerinde DİSK’e bağlı Maden-İş Sendikası toplu sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle grev kararı almıştı.
– 5 Kasımda “Sansür’ü ve yasadışı baskıları protesto için” İstanbul-Ankara yürüyüşüne başlayan Sinema emekçileri Ankara’ya ulaştı. Kortej Kurtuluş’tan Tandoğan’a 2 saatte yürüyebildi, temsilciler Meclis’e gidip Sansür ve mesleki sorunlarla ilgili görüşmeler yaptı.
– B.L.Vasilyev’in romanından 1972’de filme aktarılan Sovyet yapımı “Sakindi Oranın Şafakları” filmi gösterime girdi.
– İstanbul’da belediye otobüs, troleybüs ve tünel ücretlerine yüzde 50-100 arası zam yapıldı.
1978- Silivrikapı Mezarlığı’nda öldürülmüş olarak bulunan İDMMA’nın solcu öğrencisi Numan Kaygusuz’un cenazesi memleketi Kastamonu’ya gönderildi.
1979- El Salvador’da, Çalışma ve Ekonomi Bakanlıklarını basan, gerillaların istekleri (Kayıp 550 tutuklunun akıbeti hakkında bilgi verilmesi, asgari ücretin %100 arttırılması, bazı temel gıda maddelerinin fiyatlarının düşürülmesi vs. için 30 gün süre tanınması) kabul edildi ve rehin alınan 3 bakanla 27 görevli serbest bırakıldı.
1980- Sahibi oldukları İlkyaz Basımevi’nde yasak yayın bulundurdukları iddiasıyla 31 Ekimde gözaltına alınan yayıncı İlhan Erdost ile abisi Muzaffer Erdost Mamak Askeri Cezaevi’nde bir cemse içinde ve avluda askerlerce uzun süre dövüldü; fenalaşan İlhan Erdost (36) hayatını kaybetti. 27 Ekim 1983 de Yayıncı İlhan Erdost’u askeri cezaevine götürürken asker dayağı ile öldürülmesi davası sona erdi. 3 er ve bir astsubay “ölüme sebebiyet vermekten” 10’ar yıl hapse mahkum edildi.
– Toplu suçlarda gözaltı süresini 30 günden 90 güne çıkaran değişiklik MGK’ca onaylandı. TCK 141-142 (Komünizm propagandası-faaliyeti), 145/1 (Bayrağa saygısızlık) ve 163. (laikliğe aykırı faaliyetler) madde davalarına Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri’nin bakmasına karar verildi.
-34’ü tutuklu bulunan 44 eski milletvekili hakkında dava açıldı.
1982- 12 Eylül Darbe Anayasası için yapılan halkoylamasında % 91.3 oranında “Evet” sonucu çıktı; Devlet Başkanı Kenan Evren bu sonuç gereği Cumhurbaşkanı seçildi.
1986- Yönetmen Zeki Ökten’in filmi “Pehlivan”, Uluslararası Olimpiyat Komitesi Ödülü’nü aldı.
1987 – Tunus devlet başkanı Habib Burgiba görevden alındı.
1988- “1 Ağustos Genelgesi”ne karşı cezaevlerinde başlatılan açlık grevlerine 10 cezaevinde 1.000’e yakın mahpus katılıyor. Grev tek tip elbise ve sevk zinciri takılması uygulamalarına karşı yapılıyor. Genelge nedeniyle şekerli su ve tuz verilmediği için eylem ölüm orucuna dönüştü. Özal hükümetinin Adalet Bakanı Mehmet Topaç: “Tek tipe devam” dedi.
1990- Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Milliyet, Tercüman ve Cumhuriyet gazetelerinde grev kararı aldı. Kararın, Türkiye Gazete Sahipleri Sendikası ile 20 Ağustos’tan bu yana sürdürülen toplu sözleşme görüşmelerinde bir sonuç alınmaması üzerine verildiği bildirildi.
– İstanbul’da TEKEL işyerlerinde çalışan Tek Gıda-İş üyesi işçiler Körfez Savaşı’nı protesto ederek temel tüketim maddelerine yapılan “kriz zamları” nedeniyle ek zam istedi. Daha sonra grevdeki Coca Cola işçilerini ziyarete giden işçiler polisçe dağıtıldı.
– SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, TÜYAP Kitap Fuarı’nda kitaplarını imzalayan Vera Tulyakova ile görüştü.
1991- İstanbul Üniversitesi bahçesindeki YÖK protestosunda ve gözaltında polis dayağına maruz kaldıklarını söyleyen 35 öğrenci suç duyurusunda bulunup Adli Tıp’a başvurdu.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal: “O bölgede -Irak’ın Kürt bölgesi- Osmanlı politikası izlememiz lazım. Türkiye istemezse Kürt devleti kurulamaz. O insanların Türkiyesiz bir şey yapamayacaklarını anlamaları lazım. Lozan’da Musul bize düşmüş olsaydı, Kürtler bugün T.C. vatandaşı olurdu.”
1993- Moskova’da yasaklanan Ekim Devrimi’nin yıldönümü kutlamaları birkaç yüz kişilik korsan gösterilerle yapılabildi.
– Dersim Hozat’ta, TKP/ML-TİKKO üyesi Fethiye Batmaz’ın (1976- Ovacık), kazayla kendini vurarak yaşamını yitirdiği açıklandı.
1994- Bakanlar Kurulu, sözleşmeli personel aylıklarına brüt 1 milyon lira zam yapılmasını kararlaştırdı.
1995- Süt Endüstrisi Kurumu’na ait son beş işletmenin de satışı Özelleştirme İdaresi’nce onaylandı. Böylece SEK’in bütün varlığı toplam 3.3 trilyon liraya özelleştirilmiş oldu.
1996- Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin bir kararnameyle “Devrim Günü” olarak bilinen yıldönümünü “Uzlaşma ve Barış Günü” olarak değiştirdi.
1997- Cumartesi Annelerinin Galatasaray’daki 182.buluşmasını da engelleyen polis, destekçilere karşı civardaki kafe, pastane vb. yerlere baskın yaptı.
– CHP Şişli İlçe Başkanı D.Çatlı, m2’si 1 milyar TL’na yakın olan Levent’teki 3.820 m2’lik arsayı 305 milyar TL’na RP’ne yakın Kombassan Holding’e satan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan hakkında “görevi kötüye kullanmak”tan suç duyurusunda bulundu.
1998- Hapis cezası nedeniyle Danıştay tarafından görevden alınma yazısı bildirilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan’ın yerine İstanbul Valiliği, Başkan Vekilliği’ne Büyükşehir Belediye Meclisi 1.Başkanvekili Ali Müfit Gürtuna’yı atadı.
2000- ABD’de Başkanlık, Temsilciler Meclisi ve Senato seçimlerini sonuçlandırmak için yargıya başvuru yapıldı. Florida eyaletindeki usulsüzlükleri değerlendirerek Cumhuriyetçi aday George Walker Bush ya da Demokrat aday Al Gore’dan hangisinin başkan olduğuna mahkeme karar verecek.
– KESK’in 5 büyük ilden aynı gün Ankara’ya doğru “İnsanca yaşanacak ücret, grevli toplu sözleşmeli sendika hakkı” yürüyüşü başladı.
2001- “Vurgun Operasyonu” nedeniyle Bayındırlık Bakanlığı’nı bırakan MHP’li Koray Aydın’ın milletvekilliğinden istifası TBMM’de oylandı ve reddedildi.
– Mısır Çarşısı davasında daha önce itirafçılığa zorlandığını söyleyen bir sanık, bu kez Pınar Selek’le birlikte bomba hazırladıklarını söyledi.
2002- CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi yasağının kalkması için gereken yasa değişikliğine destek vereceklerini söyledi: “Bir insan siyasi suç işlediği için mahkum olmamalı. Siyasi suçtan dolayı ömür boyu yasaklı olmamalıdır” dedi.
– AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP Milletvekili İdris Naim Şahin’in de aralarında bulunduğu 18 kişi “tabela yolsuzluğu”ndan yargılanması başladı. Dava İstanbul Belediyesi reklam tabelası ihalesinde muhammen bedel düşük gösterilerek 50 milyon TL usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla açılmıştı. Duruşmaya Erdoğan ve Şahin katılmadı.
– Cebelitarık’ta yapılan referandumda, halkın yüzde 99’u İngiltere’nin sömürgesi Cebelitarık’ın egemenliğinin İspanya ile paylaşılmasına ilişkin öneriyi reddetti.
2003- Dünyanın en büyük yüzen kitap fuarı ”MV Daulus” İzmir’in Alsancak Limanı’na geldi.
– ABD Dışişleri Bakanı Ankara’yı arayarak “Türk askeri Irak’ta sorun olur, göndermeyin. Her şey için teşekkürler” dedi. AKP hükümeti 7 Ekim’de TBMM’den aldığı tezkere yetkisini kullanmama kararı aldı. Ancak, yetki iade edilmeyecek.
2004- Makedonya’da muhalefetteki milliyetçiler, Arnavut azınlığa geniş haklar veren yasanın geri çekilmesi için referandum düzenletti. Hükümet, ABD ve AB boykot çağrısı yaptı. Katılım yüzde 26.2’de kaldı. Referandumun geçerli olabilmesi için en az yüzde 50 katılım gerekiyordu.
– Lübnan’da Hizbullah örgütü, tarihinde ilk kez insansız bir keşif uçağını İsrail hava sahasına gönderdi.
2005- Paris’in banliyölerinde iki Müslüman gencin polisten kaçarken elektrik akımına kapılıp ölmesiyle patlak veren isyan sürüyor. Bir gecede 1408 araç yakıldı. Grigny banliyösünde 250 gençle 35 polis çatıştı. Le Rainey kasabasında gece sokağa çıkma yasağı başladı.
– Fransa’da yılın en iyi romanına verilen “Le Prix Medicis Etranger” ödülünü Orhan Pamuk’un romanı “Kar” aldı.
2006- Falaşalar olarak bilinen İsrail’in Etiyopya kökenli siyah vatandaşlarının bağışladıkları kanlar Sağlık Bakanlığı tarafından atıldı. Falaşalar hükümeti ırkçılıkla suçlayarak protesto eylemi yaptı. Polis eylemcilere müdahale etti; 19 Falaşa gözaltına alındı. Bakanlık “kanlar hastalık riskine karşı yok edildi” dedi. 1996’da da Falaşaların bağışladıkları kanlar yok edilmişti.
2007- Çanakkale ve Balıkesir’den 17 belediyenin katılımıyla Burhaniye’de yapılan toplantıda, Kaz Dağları ve Madra Dağı‘ndaki altın arama çalışmalarına karşı güç birliğine yönelik “Kaz Dağları ve Madra Belediyeler Birliği” kuruldu.
2009- Çeşitli illerden Ankara’ya gelen DİSK Dev Sağlık-İş üyesi işçiler, sağlık sektöründe taşeronlaşma ve işten çıkarmaları protesto etti. Kurtuluş Parkı’nda toplanan işçiler Kızılay’a ve oradan Akay Kavşağı’na yürüdü.
– Eğitim-Sen ve kitle örgütleri Ankara’da YÖK’ü protesto mitingi gerçekleştirdi. Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü’nde toplanan kitle Kolej Meydanı’na yürüdü.
– Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından affedilerek cezası ertelenen kanser hastası mahpus Güler Zere Adana’dan uçakla İstanbul Tıp Fakültesi’ne nakledildi.
2010- 35 gündür Tek Gıda-İş’in 4.Levent’teki genel merkezi karşısındaki parkta direnişte olan TEKEL işçilerine Bilgesu Erenus ve Pınar Sağ destek ziyareti yaptı.
TEKEL işçileri güvencesiz çalışmayı dayatan 4-C’ye karşı 4.kez G.Saray’a yürüdü. Yürüyüşe Pınar ve Tolga Sağ ile Prof.Dr.Meryem Koray’ın da bulunduğu birçok sanatçı ve yazar da katıldı.
2011- Ünlü şarkıcı Michael Jackson’ın doktoru Conrad Murray, Jackson’a güçlü bir anestezi ilacı olan “propofol”den aşırı dozda vererek ölümüne neden olmaktan suçlu bulundu.
2012 – Barack Obama ABD başkanlık seçimlerini ikinci kez kazandı.
2013- İspanya’da 4 asra yakın geçmişi olan boğa güreşleri resmen kültürel miras olarak tanındı.
2016- HDP Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan tutuklandı.
Yorumlar kapatıldı.