Belleğimizde: 8 EYLÜL

1380- Kulikovo muharebesi: Ruslar, Tatar ve Moğol ordularını yendi, ilerlemelerini durdurdu.
1504 – Michelangelo’nun Davut Heykeli Floransa’da açıldı.
1529 – Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte’yi ele geçirdi.
1664 – İngiltere Kralı’nın kardeşi York Dükü Hollanda sömürgesi olan Yeni Amsterdam’ı İngiltere’ye bağladı. Amerika’nın doğusundaki kentin adı dükün ünvanından esinlenerek New York (Yeni York) oldu.
1688 – Belgrad, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu önderliğindeki kuşatma sonrasında Osmanlı hakimiyetinden çıktı.
1862- Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.
1888 – İngiliz futbol liginde ilk maç oynandı.
1926 – Almanya’nın Milletler Cemiyeti’ne girmesine izin verildi.
1930- İzmir’de 5000 işçi grevde.
1931- Bulgaristan’da yayımlanan “Yüz ellilikler”in gazetesi Açık Söz kapatıldı.
1934 – Bir yolcu gemisi, New Jersey açıklarında yandı; 135 kişi öldü.
1936- Ankara ve İstanbul Radyo Şirketleri devlet tarafından satın alındı.
1939- İkinci Dünya savaşının başlamasıyla ihtiyat erlerin talim terbiye için çağırılması kararı çıktı. Avrupa’da okuyan Türkiyeli öğrenciler de geri çağrıldı.
1941- Nazi orduları güneyden, müttefiki Fin ordusu kuzeyden son kara bağlantısını da keserek Leningrad’ı kuşattı.
1943- Nazi Mahkemesi’nin mahkum ettiği Çek edebiyatının başarılı ismi, gazeteci Julius Fuçik idam edildi. Fuçik’in Gestapo zindanlarında kaleme aldığı güncesi, Darağacından Notlar adıyla kitap olarak yayınlandı.
1946 – Bulgaristan’da referandum sonucu monarşi sona erdi.
– 12 Ocak 1942 tarihinde başlatılan Ekmek Karnesi uygulamasına son verildi.
1949 – Alman besteci Richard Strauss yaşamını yitirdi.
1950- Köy Enstitüleri’nin kurucusu eski İlköğretim Umum Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un da aralarında olduğu 9 öğretmen Demokrat Parti hükümetince Milli Eğitim Bakanlığı emrine alındı.
1951- Japonya 48 ülkeyle barış antlaşması imzaladı.
1952- Ernest Hemingway’in ”İhtiyar Adam ve Deniz” adlı romanı basıldı.
1953- Millet gazetesi başyazarı Nurettin Ardıçoğlu 3 yıl 2 ay, yazı işleri müdürü Hüsnü Söylemezoğlu 2 yıl 1 ay hapse mahkum oldu.
1954- SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.
1956- İlk okulların yanısıra orta okullarda da okutulma kararı alınan din derslerinin esasları hakkında Demokrat Parti iktidarının Milli Eğitim Bakanı basın toplantısı yaptı.
1962- Devlet Planlama Teşkilatı’nın hazırladığı ve Yüksek Planlama Kurulu’nun kabul ettiği “Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı” açıklandı.
1966- Yazılarında Genelkurmay Başkanı Cemal Tural’ı eleştiren Akşam Gazetesi Ankara temsilcisi Gazeteci İlhami Soysal, kaçırıldı ve feci bir şekilde dövüldü. Soysal’ı dövenlerden birisinin, 12 Eylül döneminin Mamak Askeri Cezaevi Komutanı Albay Raci Tetik olduğu; Tetik’e, Kıbrıs harekatında da “özel” görevler verildiği ortaya çıktı.
1971- Polisin silah kullanma yetkisi genişletildi.
1973- Piyasadaki pirinç darlığını gidermek amacıyla 90 bin ton pirinç ithaline karar verildi.
1974 – ABD Başkanı Gerald Ford, eski başkan Richard Nixon’u Watergate skandalı’ndaki sorumluluğundan dolayı affetti.
1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümeti “ekonomik istikrar önlemleri paketi”ni açıkladı. Akaryakıta yüzde 90, demire yüzde 40, kağıda yüzde 144, PTT’ye yüzde 100-150 arası zamlar yapıldı.
– Avrupa Konseyi İstanbul’un eski mimari eserlerini koruma kararı aldı.
1979- Kayseri/Yahyalı’da ülkücüler CHP İlçe Başkanlığı ve TÖB-DER, MTA, Yeraltı Maden-İş lokalleriyle 2 işyerini tahrip etti, 6 kişiyi yaraladı.
– Kara panterleri desteklemekle suçlanıp, sürekli izlenen Amerikalı aktris Jean Seberg intihar etti.
1980- Cumhuriyet Halk Partisi’nin 32 sol kanat milletvekili Genel Merkezi sağcılıkla suçlayan bir muhtıra yayımladı; Genel Merkez’i “dengeci ve kararsız tutumun”dan vazgeçmeye çağırdı.
– Ordu Fatsa’daki köyünden alışveriş için çıkan Devrimci Yol taraftarı Ahmet Gündoğdu, maskeli “kişiler” tarafından kaçırıldıktan 2 gün sonra, Bolaman ırmağı kıyısında işkence edilerek öldürülmüş olarak bulundu.
1981- Ağabeyi ülkücülerce öldürülen K.Bican katıldığı MHP Davası’nda: “Halk düşmanı MHP ve sanıkların cezalandırılmasını istiyorum.”
1982- Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nin kurulmasına karar verildi.
1986- Refah Partisi İstanbul 6.Bölge Milletvekili adayı Recep Tayyip Erdoğan:”Tarikat gönül eğitiminin yapıldığı yer, bir bomba değil.”
1989- Bakırköy Özgürlük Meydanı’nda “Serbest Konuşma Kürsüsü” açıldı. Ancak “Serbest Konuşma Kürsüsü”, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefetten gözaltına alındı. “Sanık” kürsü daha sonra belediyeye iade edildi.
1990- Kitle örgütlerini temsilen yaklaşık 50 kişi, Irak’a yönelik Körfez Savaşı’nda ABD ve müttefiklerine destek olunmasına karşı ”Savaşa hayır” sloganlarıyla Emek Sineması’ndan Taksim’e insan zinciri oluşturdu
1991- İstanbul Kabataş Fındıklı Mimar Sinan Üniversitesi’nde 3 Eylül 1991 tarihinde polis tarafından mimarlık fakültesinin 3. katından atılan, TÖDEF Üyesi Seher Şahin ağır yaralı olarak arkadaşlarının yardımıyla kaldırıldığı hastanenin yoğun bakımında beş gün komada kaldıktan sonra yaşamını yitirdi. (Grup Yorum, “Seher Yeli Kız” şarkısını Seher Şahin için ezgiledi.)
– İHD İstanbul Şubesi’nin düzenlediği “Temel Hak ve Özgürlükler” mitingi Şişli Abide-i Hürriyet’te yapıldı. Terörle Mücadele Yasası’nın eleştirildiği mitinge Ferhat Tunç şarkılarıyla katıldı.
– Makedonya bağımsızlığını ilan etti.
1992- İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şubesi, Yılmaz Güney’in 8.ölüm yıldönümünde Yılmaz Güney Kültür ve Sanat Vakfı’nın düzenlediği, 9-13 Eylül tarihleri arasında Karaca Tiyatrosu’nda yapılacak etkinliklere “gerekli belgeler eksik” gerekçesiyle izin vermedi.
1993- Batman’da silahlı saldırıda hayatını kaybeden DEP Mardin Milletvekili Mehmet Sincar için Ankara’da cenaze programına Valilik izin vermedi, DEP Genel Merkezi’ne giden yollar kapatıldı. Yürümek isteyen kalabalığa copla müdahale edildi. Siirt Milletvekili Naif Güneş polislerce tartaklandı.
1994- Karacaahmet Dergahı ve ek yapılarının zabıtalarca yıkılmasıyla ilgili olarak ATV’de Dergah Yönetim Kurulu temsilcileriyle tartışma programına çıkan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: ”Türbe çevresindeki mezarlıkları ve mezarlığın içini kullandırtmam.”
1997- İHD Genel Başkanı Akın Birdal ile 10 Yönetim Kurulu üyesi Aralık 1996’daki “Barış etkinlikleri”nden dolayı yargılandı.
1999- 180 gündür cezaevinde olan şair-yazar Yılmaz Odabaşı, basın yoluyla işlenen suçlarda 3 yıl erteleme getiren yasadan yararlanarak tahliye edildi. Odabaşı, tutulduğu Bursa E Tipi Cezaevi’nde mahkumlardan birinin infaz koruma memurları tarafından öldürüldüğünü söyledi.
2000- Arjantin’de milletvekili, yargıç ve bakanların dokunulmazlıklığı oybirliğiyle kaldırıldı.
2001- Karikatürist Tan Oral Hollanda’da ‘Yürüyenler’ albümüyle ‘Altın Kalem’ ödülünü kazandı.
2003- Yargıtay Başkanı Erarslan Özkaya, Anayasa’nın tamamen değişmesini istedi.Yeni anayasada toplumun beklentileri, insan hakları ve hukukun üstünlüğü esas alınmalı dedi.
2004- Kastamonu’nun Küre ilçesinde Etibank’a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı.
– Beslan kentindeki kanlı rehin alma eyleminin ardından Kuzey Osetya hükümeti istifa etti.
2005- Ukrayna’da Devlet Başkanı Victor Yüşçenko, hükümeti feshetti. Kadın Başbakan Yulia Timoşenko’yu görevden aldı. Eski Ekonomi Bakanı Yuri Yekharunov’u hükümeti kurmakla görevlendirdi.
2006- Sakarya’nın Akyazı ilçesinde kavgaya karışan dört işçi, “PKK yanlıları” söylentisi üzerine linç edilmek istendi. Son 15 ayda 22 linç girişimi oldu.
– Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ve Demokrat Parti (DP) koalisyon hükümeti CTP’nin ayrılmasıyla dağıldı.
2009- Yargılandığı bir dava sırasında yaptığı savunmada PKK propagandası yaptığı gerekçesiyle hapis istemiyle yargılanan, kapatılan Demokrasi Partisi (DEP) eski milletvekili Leyla Zana beraat etti.
2010- DİSK ve TÜMTİS yetkilileri Paşabahçe’den çıkarılıp 60 gündür direnen taşeron işçisi Türkan Albayrak’ı ziyaret etti.
– Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki Nord-Kivu bölgesinde 500’den fazla kadın ve çocuğa dört gün boyunca tecavüz edildiğinin ortaya çıkmasından uzun bir süre sonra, BM Yöneticisi Atul Khare, BM Barış Gücü askerlerinin tecavüzleri engelleyemediğini açıkladı.
2011- İstanbul’da SES üyeleri KHK ile hayata geçirilmek istenen “Kamu Hastane Birlikleri Yasası’nı protesto etti.
2012- 389.kez Galatasaray’da toplanan Cumartesi Anneleri 12 Eylül 1994’de Ankara’da gözaltında kaybedilen Kenan Bilgin’i andı.
– “Kürtaj Haktır Karar Kadınların Platformu” artan tecavüzleri ve kürtajın yasaklanması söylemini protesto etti.
– Ankara’da Halkevleri üyeleri 4+4+4’e karşı Milli Eğitim Bakanlığı önüne yürüyerek basın açıklaması yaptı.
2014- İktisat ve tarih alanında çalışmaları ile bilinen, akademisyen Prof.Dr. Sencer Divitçioğlu (DY-1927) yaşamını yitirdi.
2015- Iğdır’dan yola çıkan ve Dilucu Sınır Kapısı’nda görevli polis memurlarını taşıyan servis minibüsü ile koruma görevi yapan otomobilin geçişi sırasında, uzaktan kumandalı bomba patlatıldı 13 polis öldü, 4 polis yaralandı.
Ankara’da HDP Genel Merkezi yakılmak istendi; İstanbul, Antalya, Mersin, Konya, Tekirdağ, Akçakale, Çorum, Elazığ, Amasya, Bursa, Kırşehir, Aksaray ve Ortaca’daki binalarına saldırılar düzenlendi.
Kırşehir, Konya, Beyşehir’de Kürtlere ve işyerlerine saldırıldı. Beypazarı’nda Kürt tarım işçileri, dünkü saldırılar sonrası ilçeyi terkediyor.
Fethiye/Seydikemer’de peşmerge kıyafeti giyip “bu kıyafeti giymek bile onurdur” yazarak sosyal medya hesabından paylaşan Siverekli İbrahim Çay bulunarak dövüldü, ardından soyunuk vaziyette belde meydanındaki Atatürk büstü öptürüldü.
– İkitelli’deki Hürriyet gazetesi binası 2.kez AKP’lilerin saldırısına uğradı.
2016- Eski MHP Milletvekili Meral Akşener, partisinden ihraç edildi.
– Diyarbakır’da merkez Sur ve Silvan ilçe belediyelerine Kanun Hükmünde Kararname kapsamında valilikçe kayyum ataması yapıldı.
– Kış Saati Uygulaması Yürürlükten Kaldırıldı. Yaz saati uygulamasının yıl boyu sürdürülmesi hakkındaki karar, Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı. Artık saatler geri alınmayacak.