1793- Louvre, Paris’te müze olarak açıldı. Louvre, 13’üncü yüzyılın başlarında bir kale olarak inşa edilmişti.
1829- Uzun Mehmed Zonguldak Ereğlisi Kestenli köyünde ilk maden kömürünü buldu.
1856- Fransız düşünür ve ütopyacı sosyalist Etienne Cabet öldü.
1887- Enternasyonal marşının yazarı şair Eugene Pottier öldü.
– Gramofonun patenti, Alman kâşif Emile Berliner tarafından alındı.
1895- Alman fizikçi William Rontgen, kendi adıyla da anılan “X” ışınını keşfetti.
1912- Selanik, Yunanlılar tarafından ele geçirildi.
1917- Rusya’da Kışlık Saray sabaha karşı 02:00’de tümüyle ele geçirildi, devrik Geçici Hükümet’in bakanları tutuklandı. İkinci Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi “Rusya’da tüm iktidarın İşçi, Köylü, Asker Temsilcileri Sovyetleri’ne devredildiğini” duyurdu. Kongre “Geçici İşçi-Köylü Hükümeti/ Halk Komiserleri Konseyi’nin (Sovnarkom) kuruluşunu da onayladı. Sovyetler Kongresi’nde adil ve demokratik bir barış için derhal görüşmelere başlanmasını, her türlü toprak ilhakından vazgeçilmesini savaşan devletlere öneren ve gizli diplomasinin kaldırıldığını açıklayan”Barış Kararnamesi”oylanarak kabul ve tüm dünyaya ilan edildi.
1923- Adolf Schicklgruber (Hitler), Münih’te ilk çıkışını yaptı. Nazi Partisi lideri A.Hitler Münih’te bir birahane toplantısını maniple edip Weimar Cumhuriyeti’ni devirmeye kalkıştı. 9 Kasım’da Hitler bir “hücum taburu”ile şehir merkezine yürürken polisle çatışmada 16 Nazi ve 3 polis öldü, tabur dağıtıldı. Başarısız “Birahane Darbesi” sonrası tutuklanan Hitler, duruşmaları propaganda fırsatı olarak ustaca kullandı. Hapiste ‘Kavgam’ı yazan Hitler, Şubat 1924’de 5 yıl ceza aldı, ancak 9 ay sonra sessizce salıverildi.
1932- Nazi Partisi, Almanya seçimlerinden, 196 milletvekilliyle yine birinci parti olarak çıktı.
1933- Afganistan kralı Nadir Şah öldürüldü, yerine 18 yaşındaki oğlu Zahir Şah geçti.
1938- Almanya’da Yahudilere karşı Kristal Gecesi olarak bilinen toplu saldırı başladı. Nazi polisi Yahudileri kendilerini savunamaz hale getirecek önlemleri aldı. 9-10 Kasım’da yağma başladı.
1939 – George Elser, Hitler’e suikast düzenledi; fakat suikast başarılı olmadı.
1941- 1939’da İtalya’nın ülkeyi işgaliyle birlikte iktidarı alan Arnavutluk Faşist Partisi’ne karşı Arnavutluk Komünist Partisi kuruldu. 1948’de ismi Arnavutluk Emek Partisi olarak değiştirildi.
1960- John F. Kennedy ABD başkanı seçildi.
1965- Sinematek Derneği ilk film gösterimini İstanbul Şişli Kervan Sineması’nda gerçekleştirdi.
– Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne bağlı Basın ve Yayın Yüksek Okulu açıldı.
1968- “Tam Bağımsızlık İçin Samsun-Ankara Mustafa Kemal Yürüyüşü” yapan gençlerin Elmadağ’da kaldığı otele gelen 27 Mayıs Milli Devrim Derneği Başkanı Kadri Kaplan ile TMGT Başkanı Kazım Kolcuoğlu, kafilenin Anıtkabir’e varışının ardından darbe yapılacağı söylentilerinin yayıldığını söyleyerek yürüyüşün Ankara’ya varmadan bitirilmesini telkin etti.
– Öğrenciler ABD Başkanlığı’nı Vietnam’da savaş yanlısı Nixon’un kazanmasını Beyaz Saray önünde protesto etti.
1969- Çorlu/Silivri’deki 18 bin dönümlük Esece Çiftliği’nin 8 bin dönümü Değirmenköy köylülerince işgal edildi. Çorlu’dan giden 2 tapu memuru köylülerce tartaklandı. İhtilaflı araziye ilişkin dava bir süre önce çiftlik sahibi lehine sonuçlanmıştı.
1971- 27 sanıklı TKP davasında Harun Karadeniz’in de aralarında olduğu 5 sanık daha tahliye edildi.
– İngiliz rock topluluğu Led Zeppelin’in 4. albümleri çıktı. Albümde grubun en çok bilinen şarkısı “Stairway to Heaven” var.
1973- “Beş hececiler”den Şair Faruk Nafiz Çamlıbel (d. 1898) 75 yaşında öldü.
1974- ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesi sabah erken saatlerde silahlı, demir çubuklu, sopalı ülkücülerce basıldı. Boykotçu devrimci öğrencilerin karşılık verdiği çatışmada 2’si ağır 28 öğrenci yaralandı.
1976- AET Parlamento Komisyonu’nda Türkiye aleyhine karar Türk işçileri AET ülkelerinde serbest dolaşım hakkından yararlanamayacak.
1979- TÖB-DER üyesi İstanbul Mecidiyeköy Lisesi Müdürü ve edebiyat öğretmeni Nazmi Gürbüz, ülkücülerin silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
– Nevşehir’de ülkücülerin silahlı saldırısına uğrayan, Devrimci Yol okuru Ahmet Özaslan (1948- Ürgüp) yaşamını yitirdi.
– Adana Karşıyaka Lisesi’nde İGD, DDKD, SGB ve Emeğin Birliği gruplarıyla çıkan kavgada Partizan taraftarları Eşref Şahlar (1962- Adana) ve Veli Karasu (1962- Dersim) öldürüldü.
1982- Anayasa’nın %91,3 oyla kabul edildiği halkoylamasında: En yüksek “Evet” Ağrı ve Bilecik, en yüksek “Hayır” Diyarbakır ve Bingöl’den. En düşük katılım (%70) Hakkari’den.
– Cumhuriyet gazetesi yazarı Oktay Akbal ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin hakkında Sıkıyönetim Askeri Savcılığı’nca bir dava daha açıldı. Bir yazıda “Anayasa Referandumu için halka telkinde bulunulduğu” gerekçesiyle 3 ay-1 yıl arası hapis cezası isteniyor.
1983- Genel seçimde tek başına iktidar olan ANAP’ın lideri Turgut Özal’ı kutlayan Cumhurbaşkanı Kenan Evren: “Zaten bizim de arzumuz koalisyonsuz bir hükümetti.”
– Dersim Nazımiye ilçe merkezine bombalı pankart asmak isteyen TKP/ML üyesi Ali Haydar Arslan, elinde bomba patlaması sonucu yaşamını yitirdi.
1984- Barış Derneği davasında Mahkeme Askeri Yargıtay’ın “bozma” kararına uymayarak tutuklu sanıklardan 6’sının tahliyesine karar verdi.
– Derse baş örtülü giren Doç. Dr. Nebahat Koru’nun üniversitedeki görevine son verildi.
1986- Eski Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov (d. 1890) yaşamını yitirdi.
1987- Avrasya Maratonu ilk kez uluslararası atletizm takvimine alındı. İlk maratonu Danimarkalı atlet Jens Worzner kazandı.
1988- 3.500 Petkim işçisinin 17 gündür süren açlık grevlerine destek için Petrol-İş ve diğer sendikalardan yaklaşık 80 bin işçi 1 günlük yemek boykotu yaptı. YHK aracılığıyla yürütülen toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamamıştı.
– Ankara’da Dev-Yol duruşmasında slogan atıp pankart açtıkları için gözaltına alınan 4 Yunan vatandaşı DGM’ce tutuklanarak cezaevine gönderildi.
– Olağanüstü Hal’in 19 Kasım’dan itibaren İstanbul’da kaldırılıp 8 ilde 4 ay daha uzatılması Meclis’te kabul edildi.
– Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimlerinden Cumhuriyetçi aday George Bush galip çıktı.
– Çin’de deprem: 1000 kişi öldü.
1989- Doğu Alman hükümetinin iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı’nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961’de yükselmeye başlayan Duvar’ın açılmasıyla Soğuk Savaş dönemi kapandı.
1990- Diyarbakır eski Belediye Başkanı Mehdi Zana “Duruşmada Kürtçe savunma yaptığı” gerekçesiyle açılan davadan beraat etti. Zana’nın avukatı Sezgin Tanrıkulu: “2932 sayılı yasanın aksine, vatandaşların dilleri yasayla belirlenemez. Mahkemenin beraat kararı sevindiricidir.”
– Görevde henüz birinci yılını dolduran Cumhurbaşkanı T.Özal’ın “Başkanlık Sistemi”ne yönelik “kısa ve öz bir anayasa değişikliği” planı -iktidar partisi ANAP dahil- destek görmüyor.
– DİE tarafından satın alma gücü paritesi esas alınarak yapılan hesaplanmaya göre Türkiye’de kişi başına milli gelir 5 bin doları geçti. DİE raporuna göre milli gelir son on yılda 2 kat arttı. DİE 1989 yılı içi kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayı 1410 dolar olarak açıklarken, satın alma gücü paritesine göre bu rakam 4514 dolar olarak bulundu.
1991- 38 mahpusun 2 Kasım’da Ankara Merkez Cezaevi’nden Eskişehir Özel Tip Cezaevi’ne sevkine karşı bir grup yazar, sanatçı ve mahpus yakını TÜYAP Kitap Fuarı önünde imza kampanyası başlattı.
– Dünyanın en ünlü basketçisi Magic Johnson’un AIDS virüsü taşıdığı ortaya çıktı
1992- Berlin’de 350 bin kişi, ırkçı şiddete karşı gösteri yaptı.
1994- Karabük’te demir-çelik fabrikalarının kapatılma kararına karşı “Şehir Meclisi” 10:00 – 14:00 arasında hayatı durdurdu: Esnaf kepenk, araçlar kontak kapattı, öğrenciler okula gitmedi, halk belediye meydanında toplandı.
1995- Av.Eşber Yağmurdereli, 1991’deki şartlı salıverme sonrası aldığı 1 yıl 8 aylık hapis cezası gereği tutuklanarak cezaevine konuldu.
– “Özgür Eğitim Platformu” üyesi 50 öğrenci Taksim’deki YÖK ve paralı eğitim karşıtı basın açıklamasında dövülerek gözaltına alındı.
1996- İçişleri Bakanı Mehmet Ağar istifa etti. Ağar, Susurluk kazası bağlantılı “çete” iddialarıyla suçlanmıştı. Yerine, Meral Akşener içişleri bakanı oldu.
– TÜYAP’ta “Maaile ve Şiirde Kara Mizah” başlıklı söyleşiye katılan Can Yücel: “Politikacılar sakat halde sahaya çıkan futbolculara benziyor, çok kötü oynuyorlar.”
– Şubat’ta Üniversite harçlarına yapılan zammı protesto için TBMM Genel Kurulu’na dinleyici olarak girerek ”Paralı Eğitime Hayır” pankartı açıp slogan atan 11 öğrenciden 8’i 1 yıl 3’er ay hapis, 3 milyon 750’şer bin TL para cezasına çarptırıldı, hapis cezaları ertelendi.
1998- Sinema sanatçısı Erol Taş hayatını kaybetti.
2000- Türkiye’nin AB yolunu belirleyen Katılım Ortaklığı Belgesi açıklandı.Türkiye, Kıbrıs konusunda son anda konulan değişikliğe çekince koydu.
– Demokrat aday Al Gore ve Cumhuriyetçi aday George Walker Bush’un oylarının eşit çıkması üzerine, ikinci kez yapılan sayım sonucunda oğul Bush başkan oldu.
2001- Uluslararası Hür İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ICFTU) tarafından 9 Kasım Emeğin Küresel Eylem Günü ilan edildi. Türkiye’de de DİSK, KESK, Türk-İş, Hak-İş ortaklaşa miting düzenledi. Türkiye’nin dört bir yanından Ankara’ya gelen 30 bin işçi ve kamu çalışanı mitinge katıldı.
2002- F Tipi Cezaevleri’ne karşı başlatılan ölüm orucu eyleminde DHKP-C davasından 36 yıl hükümlü Serdar Karabulut eyleminin 468. gününde yaşamını yitirdi. Karabulut’un ölümüyle ölüm orucunda yaşamını yitiren tutuklu ve hükümlülerin sayısı 58’e yükseldi.
– 20 bin nüfuslu Cebelitarık’ta halk “İspanya ve Britanya’nın Cebelitarık’ın egemenliğini paylaşmasını onaylıyor musunuz?” referandumunda yüzde 98.7 oyla “Hayır” dedi. Cebelitarıklılar İspanya’yı işgalci güç olarak görüyor, İngiltere’nin ise kalmasını istiyor.
2004- Güney Pasifik’teki 47 nüfuslu Pitcaim Adası’nın 214 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın başkan seçildi. Eski erkek başkan tecavüzden mahkum olmuştu.
2005- Fransa’da isyan, Paris’in banliyölerinden ülkeye yayıldı. 1955’deki Cezayir savaşı yıllarından sonra ilk kez olağanüstü hal ilan edildi. Hükümet, 12 gün olan olağanüstü hal ilan yetkisini uzatabilmek için yasa tasarısı hazırladı. Orleans ve Amiens kentlerinde 18 yaş altı gece sokağa çıkma yasağı kondu.
– Post modern romanın öncülerinden İngiliz yazar John Fowles, 79 yaşında öldü. “Koleksiyoncu”, “Fransız Teğmenin Kadını” romanlarıyla tanınıyordu.
2006- ABD’de yapılan seçimler sonucu Demokrat Keith Ellison, Kongre’nin ilk Müslüman üyesi seçildi.
2009- Alevi örgütlerinin “Ayrımcılığa Karşı Eşit Yurttaşlık Hakkı” mitingi Kadıköy’de yapıldı.
– El Salvador’da sel 124 kişinin ölümüne yol açtı, 60 kişi kayboldu.
2010- Toplumsal Bellek Platformu üyeleri, 1980’de Mamak Askeri Cezaevi’nde dövülerek öldürülen İlhan Erdost’u Cezaevi önünde andı.
2011- Fransız paleontologlar, Türkiye’de ilk kez dinozorların ortaya çıkmasından önce yaşamış 280 milyon yaşında bir kertenkelenin izlerini keşfetti.
2012- “Öğrenci Dayanışması” üyeleri, yeni Yükseköğretim Yasası taslağını TBMM Dikmen Kapısı önünde protesto etti.
2013- Haiyan Tayfunu’nun, Filipinler’de 5 binden fazla kişinin ölümüne yol açtığı açıklandı.
2016- ABD’de düzenlenen başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi Partinin adayı iş adamı Donald Trump kazandı.
Yorumlar kapatıldı.