Belleğimizde: 19 Haziran

1269 – Fransa Kralı IX. Louis, halka açık yerlerde kimliklerini belli eden sarı işaretler takmayan Yahudilerin yakalandıkları taktirde para cezasına çarptırılmalarını emretti.
1623 – Fransız matematikçi Blaise Pascal doğdu.
1862- ABD’de kölecilik yasaklandı.
1868- Mithat Paşa, Emniyet Sandığı’nı kurdu.
1870 – Amerikan İç Savaşı’ndan sonra bütün güney eyaletleri’nin ABD’ye tekrar kabulünden sonra Amerika Konfedere Devletleri’nin varlığı resmen sona erdirildi.
1871 – Fransız şair Paul Valéry doğdu.
1885- Özgürlük Heykeli, Fransa’dan New York’a getirildi.
1934- İlk Türkiye operası Özsoy Ankara’da oynandı.
1936- İspanya’da Halk Cephesi Milletvekili Dolores Ibarruri kralcı-faşist Franco ordularınca kuşatılan Madrid’te radyoda konuştu: “No pasaran!”
1946- Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi, Dr.Şefik Hüsnü Deymer ve 7 arkadaşı tarafından kuruldu.
1952- Kömür madenlerinde çalışan işçilerin askerlikten muaf tutulmalarına ilişkin yasa kabul edildi.
1953- Süregelen protestolar arasında, Mahkeme’nin suçlu olduklarını itiraf etmeleri karşılığında ölüm cezalarının 30 yıl hapse dönüştürüleceği vb. tekliflerini her defasında geri çeviren Ethel ve Julius Rosenberg çifti, evlilik yıldönümlerinden 1 gün sonra, Amerika Birleşik Devletleri’nde Sing-Sing hapishanesinde elektrikli sandalyede idam edildi. Sovyetler Birliği hesabına casusluk iddiasıyla ölüm cezasına çarptırılmışlardı.
1961 – Kuveyt, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti.
1963- Türkiye’nin hayat pahalılığında dünya ikincisi olduğu açıklandı.
1968- İTÜ ve Teknik Okul (Maçka) işgalleri sürüyor. İTÜ Öğrenci Birliği Başkanı Harun Karadeniz düzenlenen basın toplantısında İTÜ işgalinden beklentilerini dile getirdi.
– İstanbul’da 40 bin çocuğun çocuk felci mikrobu taşıdığı açıklandı.
1969- Ege Üniversitesi’nde sağcı öğrenciler solcu öğrencilere saldırdı; 20 öğrenci yaralandı. Üniversite süresiz kapatıldı.
1970- DİSK’li işçilerin 2 günlük direnişine neden olan Sendikalar Kanunu tasarısı Meclis’ten sonra Senato Komisyonu’nda da kabul edildi. TİP İstanbul İl Merkezi ile 2 ilçe merkezi, DEV-GENÇ ve DDKO binaları arandı, 30 sendikacı ve öğrenci gözaltına alındı. DİSK’li işçilerin “işyerine girip çalışmama” eylemine devam ettikleri işyerleri: Demir-Döküm, Dökümay, Sungurlar, Otomarsan, Rabak. Sıkıyönetim’in bildirilerine rağmen “işbaşı yapmama” eyleminden dolayı Otosan ve Arçelik’te 15 DİSK’li işçi işten atıldı. Kuşdili’nde 2 işçi ve 1 polisin ölümüyle sonuçlanan olaylarla ilgili olarak 18 işçi, Kartal Haymak Fabrikası’nı tahrip ettikleri iddiasıyla 26 işçi ve Puro Fabrikası’nda işçileri pasif direnişe zorladıkları iddiasıyla 6 işçi polisçe Sıkıyönetim’e teslim edildi.
1971- Adalet Partili İstanbul Belediye Başkanı Dr.Fahri Atabey “et fiyatlarında son aylardaki sun’i ve anormal fiyat yükselmesine karşı halkın et ihtiyacının ucuza karşılanması için” 21 Haziran’dan itibaren Belediye’nin tanzim satışları yapacağını bildirdi.
1972- Uluslararası Pilotlar Birliği Federasyonu’nun çağrısına uyan THY’nin 147 pilotu bu sabah saat 7.00’den itibaren 24 saatlik grev ve uçmama eylemine başladılar. Son yıllarda meydana gelen uçak kaçırma ve sabotaj olaylarını protesto etmek, duruma kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla yapılan bu hareket “Dünya çapında uluslararası ilk pilot grevi” olarak niteleniyor. Greve 45 ülkeden 40 bin pilot katılıyor.
1973- Dünya Sevgi Birliği Madalyası, “Sev Kardeşim” ve “Hayat Bayram Olsa” şarkıları nedeniyle Şenay’a verildi.
1975- Türk Metal-İş Sendikası, Makine ve Kimya Endüstri Kurumu işyerlerinde grev kararı aldı.
1977- Erzurum Atatürk Üniversitesi öğretim üyeleri: “Doç.Dr.Orhan Yavuz’un katilleri bulunmadan eğitim-öğretim yapılmayacak”.
– Ankara Küçükesat Bağlar Caddesinde, “ülkücüler”in saldırısına karşı mahalle nöbeti tutanlardan Lise-Der Yönetim Kurulu üyesi İbrahim Tümer (1958- Ankara) çıkan silahlı çatışmada aldığı yara sonucu kaldırıldığı Hacettep Hastahanesinde yaşamını yitirdi.
– İranlı sosyolog Ali Şeriati öldü.
1978- Adana’da Türkiye Sosyalist İşçi Partisi’nin (TSİP) ”Sendikal Haklar ve Özgürlükler” başlıklı bildirisini dağıtan 25 kişilik gruba akşam Marsa Fabrikası yakınında 3 ülkücünün açtığı ateşte Sosyalist Gençler Birliği üyesi lise öğrencisi Mehmet Palas hayatını kaybetti.
1979- Eskişehir’de, Hüseyin Altıngöz adlı devrimci, “ülkücüler” tarafından öldürüldü.
1980- Erzurum’da, Yıldız Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu Mithat Koçulu, (2015 yılında MHP’den milletvekili seçilen) Atilla Kaya tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne grup halinde giden devrimci öğrencilere açılan ateş sonucu Saim Eminağaoğlu (1958- Artvin) yaşamını yitirdi.
1981- Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Tuncay Mataracı ile aynı davadan yargılanan 13 sanık, Yüce Divan tarafından tutuklandı.
– T.Maden-İş Sendikası’nın Aralık 1979’daki Genel Kurulu’nda “Enternasyonal Marşı”nı söyleyen 14 kişi Sıkıyönetim Mahkemesi’nce 5 yıl 6’şar ay ağır hapis ve 1 yıl 10’ar ay Bursa’da “genel gözetim altında bulundurulma” cezalarına mahkum oldu.
1982- Dersim Hozat İlçesi Beyazdağ’da bir ihbarı değerlendiren kolluk güçleriyle çıkan çatışmada TİKKO mensupları Mahmut Şefik Karaağaç (1958- Hozat) ve Hüseyin Gözlü (1963- Dersim) öldürüldü.
1983- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı, öğrenciler tarafından çıkarılan mizah dergisi “Ceride-i Kantar”ı basımı sırasında matbaadan toplattı.
1985- Lübnan’da, Beyrut şehir merkezinde bombalı araba saldırısı; 52 ölü.
1990- 1 aydır grevde olan Kartal Halk Ekmek Fabrikası’nın 150 işçisi aileleriyle birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde gösteri yaptı.
– Dr.İsmail Beşikçi ile yayıncı Ayşenur Zarakolu’nun İstanbul DGM’deki duruşması için gelen yaklaşık 200 kişi polisçe dağıtıldı: 20 gözaltı.
1991- İstanbul’da tersane işçileri, Gölcük’te Harb-İş’liler, Diyarbakır’da Yol-İş üyesi işçiler toplu vizite eylemi yaptı.
Toplu iş sözleşmeleri 1 Ocak 1990 tarihi itibariyle sona ermiş, halen müzakere veya uyuşmazlık safhasında olan kamuya ait işyerlerinde çalışan işçilere brüt 1 milyon 250 bin lira avans verilmesini öngören Bakanlar Kurulu kararnamesi Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu ödemeden fiilen greve başlamış olan işçiler yararlanamayacak.
1992- 12 Eylül askeri yönetiminin kapattığı partilerin açılması yasalaştı.
– İstanbul Park Otel inşaatının durdurulması ve 7 katının yıkılması kararı onaylandı.
1994- Refah Partili Gebze Belediyesi’nce işten çıkarılan 733 çalışanın direnişi 9. gününe girerken yaklaşık 500 kişi yürüyüş yaptı.
1995- Bosna için toplanan yardım paralarını RP’ye aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek’in yargılanmasına başlandı.
– Okmeydanı’nda çocukları gözaltındaki ailelerin Fatma Girik Parkı’nda toplanıp slogan atmaları üzerine polis müdahele etti.
– Başbakan Yardımcısı ve CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin’in, evine gelen Fethullah Gülen’le görüştüğünün ortaya çıkması CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin tarafından eleştirildi. Hikmet Çetin ise “Onunla görüşülmez bununla konuşulmaz diyerek partiyi küçülttüler” dedi.
1996- Eski Başbakan Tansu Çiller’in “örtülü ödenekten 5.5 milyar TL’nı Genel Muhasebe Yasası’na aykırı olarak harcadığı” iddiasıyla Çiller ve dönemin Maliye Bakanı hakkında DSP’nin Meclis Soruşturması açılması önergesi Refah Partisi ve DYP oylarıyla reddedildi. 511 milletvekilinin katıldığı oylamada 264 üye red, 246 üye kabul oyu kullandı.
– Cezaevlerinde 27 Nisan’da başlatılıp Mehmet Ağar’ın 6 Mayıs Genelgesi ile yayılan açlık grevlerine çözüm için Meclis’e gidip DYP Genel Başkanı Tansu Çiller gelinceye kadar beklemekte ısrar eden tutuklu/ hükümlü yakınlarından 40 kişi gözaltına alındı. 6-8 Mayıs genelgelerine karşı cezaevlerinde açlık grevi yapan tutuklu ve hükümlülerin yakınları İzmir’de Adalet Bakanı Mehmet Ağar’ı protesto yürüyüşü yaptı.
– Açıklanan ikinci 6 aylık dönem memur zammı, Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) üyeleri tarafından Alsancak Garı’nda 3 saat süreyle raylarda oturma eylemiyle protesto edildi.
– Dünyanın ilk sanal eylemi Türkiye’de gerçekleştirildi. Katılımın yüksek olduğu sanal mitingde binlerce kullanıcı, Türk Telekom’dan daha hızlı internet için harekete geçmesini istedi. Tamamen bilgisayar ortamında gerçekleşen bu ilk bilgisayar mitingi, Milliyet Gazetesi yazarı Şeref Oğuz tarafından Medya Text internetten ekran başında yönetildi.
1997- CIA Kolombiya’da solcu gerillalar ve destekçilerinden 20 bin kişiyi öldüren timlere “uyuşturucuyla mücadele” adı altında destek veriyor.
– Gerici eğitim uygulamaları içinde olan İstanbul Gaziosmanpaşa İlkokulu müdürüne karşı öğrenciler ve velileri gösteri yaptı.
– Diyarbakır ve Malatya şubelerinin ardından İHD İzmir Şubesi de “Dernekler Yasası’na muhalefet ettiği” gerekçesiyle İzmir Valiliği’nce kapatıldı. İzmir Şubesi polislerce aranmış, “Türkiye’de İnsan Hakları Panoraması” başlıklı çok sayıda kitaba el konulmuştu.
– Aralarında paralı eğitime karşı Meclis’te pankart açan 2 öğrencinin de bulunduğu, toplam 96 yıl hapis cezasına çarptırılan 8 öğrenci için İstanbul Üniversitesi Öğrenci Koordinasyonu’nun topladığı 10 bin imza Meclis’e postalandı.
1998- “Devrimci Tutsaklarla Dayanışma ve Özgürlük Platformu” Bayrampaşa Cezaevi önünde” hücre tipi cezaevi”ni protesto etti.
1999- Yazılı bir açıklama yapan Fethullah Gülen kasetlerdeki konuşmalarının “montajlanmış olduğunu” ileri sürdü.
2000- Sabancı Holding’e bağlı EXSA Konfeksiyon Fabrikası’nda çalışan 650 işçi greve çıktı.
– Britanya’da Dover kenti gümrüğünde bir TIR’da ülkeye kaçak girmeye çalışan 58 Çinlinin cesedi bulundu. Ölüm nedeni: Havasızlık.
2002- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Pamukbank’ı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devretti. Yapı Kredi Bankası’nın da yönetim hakkı TMSF’ye verildi. Bankaların sahibi Mehmet Emin Karamehmet’in malvarlığına tedbir ve yurtdışına çıkış yasağı geldi.
– Fransa’da küreselleşme karşıtı çiftçi lider Jose Bove hapse girdi. Bove 1999’da McDonalds’ın inşaat halindeki lokantasına saldırmaktan 3 ay hapis cezası almıştı.
– TBMM Genel Kurulu’nda, Hakkari ve Tunceli’de Olağanüstü Hal (OHAL) uygulamasının 30 Temmuz günü kaldırılmasına, Diyarbakır ve Şırnak’ta ise dört ay daha uzatılması kabul edildi.
2003- Avrupa Birliği’ne uyum amacıyla hazırlanan 6. Uyum Paketi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
– Finlandiya’nın ilk kadın başbakanı Anneli Jaatteenmaki, göreve gelmesinden iki ay sonra istifa etti. Jaatteenmaki, genel seçimleri kazanmak için dışişlerinin Irak’la ilgili gizli bilgilerini kullanmakla suçlanıyordu.
2004- Çingene Kültürünü Araştırma Geliştirme Derneği Başkanı Fikri Ocak, Çingenelerin de anadilde yayın istediğini söyledi. Türkiye’de; Edirne’de 20 bin, ülke genelinde bir milyona yakın Çingene yaşadığı tahmin ediliyor.
– ABD uçakları Irak’ta, Felluce’de Cibaliya bölgesine havadan bombardıman düzenledi: 22 kişi öldü.
– Hikaye yazarı Mehmet Günsür, 49 yaşında öldü. Yazar, 2003 Sait Faik Hikaye Armağanı almıştı.
2005- Lübnan’da 29 Mayıs’ta başlayan genel seçimlerin dördüncü ve son turu yapıldı. Seçimi Suriye karşıtı muhalefet kazandı.
– Irak’ta başkent Bağdat’ta düzenlenen intihar saldırısında 26 kişi hayatını kaybetti.
2006- Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde 9 Kasım 2005’te Umut Kitabevi’ne bomba atılmasına ilişkin davada karar çıktı. Van Ağır Ceza Mahkemesi, astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz’i “çete, öldürme, öldürmeye tam teşebbüs ve yaralama”dan 39 yıl beş ay 10’ar gün hapis cezasına mahkum etti. İtirafçı Veysel Ateş’in kararı ise 3 Ağustos’a kaldı.
2007- Ertuğrul Karakaya’nın ölümüne sebep olan jandarmanın beraat ettiği 30 yıl sonra öğrenildi. Anne Ayşe Karakaya’nın “suç ve suçluyu övmek”ten yargılandığı davanın 2.duruşmasında, jandarmanın 1979’da beraat ettiği, 10 yıl sonra da dosyanın imha edildiği anlaşıldı.
– Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir Şii camisi yakınında düzenlenen bombalı saldırıda 78 kişi öldü 218 kişi yaralandı.
2008- SDP, ESP ve TÖP üyeleri Başbakan Erdoğan’ın tersane sektörü temsilcileriyle Dolma Bahçe’de yaptığı görüşmeyi protesto etti.
2009- Fethullah Gülen’e yakın”Abant Platformu”nun düzenlediği, Başbakan Yard.Bülent Arınç ve Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın da katıldığı “Türkiye’nin Demokratikleşme Süreci” toplantılarının oturum başkanlığını Doç.Dr.Mustafa Şentop yaptı.
– Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği (BEY-DER) üyeleri, eğlence yerlerine 10 gündür keyfi mühürlemeler yapılmasını Galatasaray’da protesto etti.
2011- Sosyal medya üzerinden YÖK karşıtı vb. eylemler örgütleyen “Gençler Meydana Eylem İnsiyatifi” üyeleri “Enternasyonal Eylem Günü” nedeniyle Galatasaray’dan Taksim’e yürüdü.
2012- Son dört günde Urfa, Antep, Osmaniye ve Adana Cezaevlerinde çıkan isyanların ardından Karaman Cezaevi’nde de isyan çıktı.
– Gazetecilere Özgürlük Platformu’nun “tanıklık günleri”nde gazeteciler ve tutuklu gazeteci yakınları Çağlayan Adliyesi önündeydi.
– Türkiye’de Kürtaj Yasaklanamaz kampanyası için 55 bin imza toplayan kadınlar metni Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’e gönderdi.
– İsrail’de yaklaşık 3 yıldır gözaltında tutulan Filistinli milli futbolcu Mahmud Sarsak, üç aydan fazladır sürdürdüğü açlık grevine 10 Temmuz’da son vereceğini açıkladı.
– Hakkında İsveç’e iade kararı çıkan Wikileaks kurucularından Julian Assange, Londra’daki Ekvador Büyükelçiliği’ne sığındı ve siyasi mültecilik başvurusunda bulundu.
2013- Gezi Parkı’nın polis zoruyla boşaltılmasının ardından birçok parkta halka açık “Park Forumları” başlatıldı.
Eskişehir’de yaklaşık 5 bin kişi 2 saat yürüdükten sonra Espark’a döndü; dağılmayan 500 kişi gece boyu polisle çatıştı.
Lüleburgaz’da yaklaşık 7 bin kişi “hükümet istifa” sloganlarıyla yürüdü.
Denizli’de 200 kişi birlikte 5 dakika “durma eylemi” yaptı; sonra aralarından 39’u yere yatarak bedenleriyle “Diren Gezi” yazdı.
Tuzla Organize Sanayi Bölgesi deri işçileri Ermenegildo Zegna-Ismaco Fabrikası direniş çadırına yürüyerek Gezi Direnişi’ne yönelik polis şiddetini protesto etti.
Bazı üyeleri gözaltına alınan Beşiktaş Çarşı, “çıkar amaçlı suç örgütü” suçlaması reddedildi.
Silivri’de görülen KCK Basın Davası avukatları duruşma öncesinde “durdular”.
CHP Milletvekili Süleyman Çelebi TBMM önünde 1 saat süreyle durdu.
Hacettepe Üniversitesi’nden 346 öğretim üyesi Gezi protestocularına yönelik “devlet şiddetini” kınayan bir açıklama yaptı.
Dün çalıştığı Sabah gazetesinin Balmumcu binası önünde 6 saat süreyle duran Alper Bahçekapılı, bugün istifa etti.
Bertolt Brecht’in Almanya/ Augsburg’taki evinin önünde de Gezi Direnişi’ne destek eylemi yapıldı.
– Şair, çevirmen, yayıncı, ressam, fotoğrafçı ve grafik tasarımcısı Sait Maden öldü.