İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Belleğimizde: 5 Nisan

1794 – Fransız devrimi önderlerinden Georges Jacques Danton, idam edildi.
1897 – Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında, Otuz Gün Savaşı olarak adlandırılan savaş başladı.
1919- Almanya’da Bavyera Cumhuriyeti’nin Münih kentinde “İşçi ve Asker Konseyleri Cumhuriyeti” ilan edildi. Almanya Komünist Partisi (KPD) “erken olduğu” gerekçesiyle Konsey’e katılmadı, Sosyal Demokrat hükümet ise konseyi reddetti. Sosyal Demokrat hükümetin Münih’e gönderdiği karşı-devrimci Freikorps güçleri komünistlerin de aktif olarak savunmaya katılmasına rağmen 16 günlük kuşatmanın ardından 30 Nisan’da Münih’e girdi, İşçi ve Asker Konseyleri Cumhuriyeti yıkıldı. Karşı-devrimci dalga tüm Almanya’yı sardı
1930 – Hindistan’da 300 millik yürüyüşünü tamamlayan Mahatma Gandhi, Dandi sahiline ulaştı.
1944 – II. Dünya Savaşı: Yunanistan’ın bir kasabasında 270 kişi, Naziler tarafından öldürüldü.
1946 – 1944’de vefat eden Washington büyükelçisi Münir Ertegün’ün nâ’şını getiren ABD savaş gemisi “Missouri” İstanbul Limanı’na demirledi. Missouri’ye refakat eden 2 gemiyle gelen ABD askeri heyeti için, 4 gün boyunca üst düzey karşılama/ağırlama programı uygulandı. Dönemin en güçlü savaş gemisi Missouri’nin İstanbul Limanı’na gelmesiyle Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni bir dönem başladı.
1949 – Illinois’de bir hastanede çıkan yangında 77 kişi öldü.
1951 – Amerika Birleşik Devletleri’nde, atom bombası sırlarını Sovyetler Birliği’ne verdikleri iddiasıyla Julius ve Ethel Rosenberg ölüm cezasına çarptırıldı. Yargılama boyunca suçsuzluklarını tekrarlayan Rosenbergler 19 Haziran 1953’de elektrikli sandalyede idam edildiler.
1956 – Amerikalı sanayici Earl Bunting, Türkiye’yi, “Dolar vermezseniz komünist olurum demeyen memleket” olarak tarif etti.
1968- Süleymancılar, Adana müftüsü, daha sonra Kara Ses adıyla tanınan Cemallettin Kaplan’ı ölümle tehdit etti.
1969- Çapa Yüksek Öğretmen Okulu’nda daha önce 1 ay yatılılık hakkından mahrum edilen İbrahim Kaypakkaya ile birlikte 10 öğrencinin Okul İdaresi’nin kararıyla 27 Ocak’ta yatılılık hakkından süresiz olarak mahrum edilmesine karşı başvurulan Danıştay 2. kez yürütmeyi durdurma kararı aldı.
1971 – Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) eylemcilerinin kaçırdığı iş adamı Mete Has 400 bin lira fidye karşılığı serbest bırakıldı.
1973 – Bağ-Kur’a bugüne kadar 736 bin kişinin üye olduğu açıklandı. Toplam prim miktarı 290 milyon lirayı geçti.
1975- Malatya’da Yılmaz Güney’in “Endişe” filminin gösterildiği bir sinema salonunda sağcı bir grubun Güney aleyhine tezahüratı üzerine gerginlik yaşandı. Filmin vizyondan çıkarılması için sinema sahiplerine tehdit mektupları gönderiliyor.
1976- Kuomintang’ın karşı-devrimci lideri Çan Kay-şek (Çan Çongçeng) öldü. Çin’de Mao’nun liderliğindeki Çin Komünist Partisi’ne karşı mücadele etmiş, komünistler kazanınca Tayvan’a kaçarak burada bir sürgün hükümeti kurmuştu
1977- Eczacıbaşı grevci işçisi Hasan Ateş’in cenazesi Türk-İş ve DİSK üyesi işçiler ile demokratik kitle örgütleri ve öğrencilerin katıldığı büyük bir yürüyüşle Zincirlikuyu’da toprağa verildi.
– İlerici Kadınlar Derneği Ankara Valiliği’nce sebep gösterilmeksizin kapatıldı. Rize Halkevi de “içerde 18 yaşından küçüklerin bulunduğu” gerekçesiyle Valilik tarafından süresiz kapatıldı.
1978- Ankara’da sabah Emek Mahallesi’nde toplanıp okullarına giden Yüksek Teknik Öğretmen Okulu’nun Dev-Genç’li öğrencilerine ülkücü hakimiyetindeki Nene Hatun Yurdu önünde yaylım ateşi açıldı; Zafer Boz hayatını kaybetti, 2’si ağır 7 öğrenci yaralandı; 5 ülkücü yakalandı.
1980- TİP’in düzenlediği ve demokratik kitle örgütlerinin desteklediği miting için Eskişehir’e giden farklı sol örgütlerden 4 kişi Köprübaşı semtinde ülkücülerin silahlı saldırılarında hayatlarını kaybetti.
1982- İstanbul 2 No’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nde görülen “THKP-C / Kurtuluş” davası sonuçlandı: 1 idam, 6 müebbet, 32 çeşitli hapis cezası verildi; 6 sanık beraat etti.
– 12 Eylül öncesi yayınlanan haftalık gazete “Savaş Yolu”nun Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Mustafa Sayım Sılar, 26 Eylül 1979 tarihli gazetede TKP’yle ilgili yazılardan dolayı “yayın yoluyla komünizm propagandası”ndan 7 yıl 6 ay ağır hapse mahkum oldu.
1983 – Cumhuriyet Halk Partisi’nin eski genel başkanı Bülent Ecevit’e nihayet yurtdışına çıkış izni verildi. Böylece, Ecevit Sosyalist Enternasyonal toplantısı için Portekiz’e gidebildi.
– “İllegal örgüte dönüştüğü” gerekçesiyle Sıkıyönetim Mahkemesi’nce kapatılan TÖB-DER’in mal varlığı Hazine’ye devredilecek.
– Adam Yayıncılık tarafından getirilen Istvan Szabo’nun “Mephisto”adlı filmi Film Denetleme Kurulu’nca geri çevrildi. Filmde, Naziler Almanya’da iktidara geldiğinde Brecht’çi olan bir tiyatro oyuncusunun zamanla Nazi rejiminin resmî sanatçısına dönüşmesi anlatılıyordu.
1984 – Cidde-Şam seferini yapan bir yolcu uçağı Suriye uyruklu bir hava korsanı tarafından kaçırılarak Yeşilköy’e indirildi.
1987 – 12 Eylül 1980’den 1987’ye kadar 14 bin kişinin yurttaşlıktan çıkarıldığı açıklandı. Yurttaşlık haklarını yitirmemek için 26 bin kişiye de yurda dön çağrısı yapıldı. Yurttaşlıktan çıkarılanların sayısı B.Ulusu hükümeti döneminde 4 bin 843 iken, T.Özal’ın ANAP hükümeti döneminde 8 bin 945’e yükseldi.
– Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Halit Narin: “Güvenlik soruşturması tüm işyerlerinde mecburi olmalı.”
1991 – İstanbul’da Irak Konsolosluğu önünde protesto gösterisi yapan gruba binadan ateş açıldı; 2 gösterici öldü.
– Irak ordusundan kaçıp Türkiye sınırına ulaşan Kürt’lerin sayısı 500 bine ulaştı, 246 bini tüm engellemelere rağmen sınırı geçti. Hakkari Valisi Sahabettin Harput, sınırda bekletilen Kürtlerin güvenlik sorununun tümüyle Birleşmiş Milletler’in denetiminde olacağını, Türkiye’nin ise gıda ve giyim yardımında bulunmayı sürdüreceğini söyledi.
– İkinci Körfez Savaşı’nın ardından BM Güvenlik Konseyi, Müttefikler tarafından Kürtler için Güvenlikli Bölge kurulmasını öngören ve böylece Kürtleri “kötü bir gelecek”ten koruyan 688 sayılı kararı ilan etti.
1992 – Bosna-Hersek hükümeti bağımsızlığını ilan etti.
1993- Başbakan Süleyman Demirel, “Türkiye’ye trilyonu ben getirdim, şimdi de katrilyonu hediye ediyorum” dedi.
– SHP Olağanüstü Program ve Tüzük Kurultayı’nda “Kürt Realitesi”ne dair bir bildirge de çıktı: “Kürt dili özgürleşecektir. Bu alandaki tüm engeller ortadan kaldırılacaktır.”
– Halkın Emek Partisi’nin (HEP) kapatılma olasılığına karşı HEP milletvekillerinin de katılımıyla afişli kampanya başlatıldı.
1994 – DYP-SHP hükümetinin “Ekonomik İstikrar Paketi” emekçilere patladı: KİT ürünlerine % 100 zam, maaşlara sınırlama. Filli devalüasyon: % 38.8. Ayrıca, yoğun özelleştirme furyası eşliğinde tarımsal destekleme alımları daraltılıp sübvansiyonlar kaldırılıyor. Bu yıl sonuna kadar Erdemir, TÜPRAŞ, Petrol Ofisi, Petkim, THY, Turban, Havaş ve Ditaş kısmen veya tamamen özelleştirilecek. Bu önlemlerle “38 trilyonluk tasarruf” hedeflenirken, zam yağmuru başladı. Akaryakıta yüzde 45.9 ile yüzde 90 arasında zam yapıldı. Zamla İstanbul’da süper benzinin litresi 9473 liradan 17 bin 83 liraya, normal benzinin litresi 8562 liradan 15 bin 432 liraya çıktı. 12 kg’lık tüpgaz 85 bin liradan 124 bin liraya yükseldi. Tekel ürünlerine yüzde 77-10 arasında zam yapıldı. Kısa Maltepe Samsun 11 bin 500, Tekel 2000 30 bin, 70’lik Yeni Rakı 115 bin lira oldu. “5 Nisan Kararları”nı, Hürriyet Gazetesi manşetten verdiği haberle “Haydi Hayırlısı” diyerek duyurmuştu.
Açıklanan “Ekonomik İstikrar Paketi”ne karşı Haliç ve Pendik tersanelerinin işçileri protesto gösterileri yaptı. Kapatılması öngörülen Karabük Demir-Çelik Fabrikası işçileri de akşam vardiya çıkışında çarşıya kadar yürüdü.
1995- Çeşitli üniversitelerden bir grup öğrenci Boğaziçi Üniversitesi’nde bir araya gelerek paralı eğitimi ve toplu ulaşım zamlarını protesto etti. İstanbul’da Demokratik Liseliler Birliği (İDLB) üyeleri İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne, İzmir’de liseliler Vilayet’e yürüdü.
– “5 Nisan Kararları”nın 1.yılında İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi çalışanları protesto gösterisi düzenledi.
1996 – Türkçe ve Ermenice yayımlanan Agos gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1998- İçişleri Bakanlığı, RP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan hakkında 24 adet soruşturma açtı. 11’i için Refahyol koalisyonu zamanında “yapılacak bir işlem yok” kararı çıktı. 7 adet “men’i muhakeme” kararı ise Danıştay’da.
1999- Bingöl Valisi Süleyman Kamçı’ya bombalı saldırıda bulunuldu. Olayda bir kişi öldü, 20 kişi yaralandı. İntihar saldırısını gerçekleştiren eylemci parçalanarak öldü.
– Eurogold’un Bergama’dan çıkarmak zorunda kaldığı 18 ton siyanürün Kütahya/Tavşanlı Gümüşköy’deki Eti Holding tesislerine götürülmesini tesislerin önünde soyunarak protesto eden Bergamalı köylülerden 42’si gözaltına alındı.
– ÖDP, Mimarlar Odası ÇED Danışma Kurulu üyesi Mücella Yapıcı’yı Beşiktaş Belediye Başkanlığı için aday gösterdi.
2000 – Türkiye Yayıcılar Birliği tarafından verilen ‘Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’nü “Mehmedin Kitabı”nın yazarı Nadire Mater, Bilim ve Sosyalizm Yayınları’nın editörü Süleyman Ege ve 48 yıllık kitapçı Salih Zeki Uluarslan aldı.
– UEFA kupası için Galatasaray’la karşılaşmak üzere stanbul’a gelen Leeds United takımının iki taraftarı öldürüldü, cinayeti işleyenin Galatasaray taraftarları oldukları açıklandı.
2001- 43 ülkeden 105 yazarın katılımıyla gerçekleşen “Edebiyat Ekspresi Avrupa” İstanbul Sirkeci Garı’nda yolculuğunu tamamladı. Etkinliğe katılan yazarlar bir de kitap hazırladı. Avrupa kültürünün geleceği üzerine görüşler içeren kitap 43 dilde yayımlandı.
2003 – Savaş karşıtı eylemlerde İstanbul’da kadınlar ‘Iraklı kızkardeşlerimizle 1000 kadın buluşması’ eylemini gerçekleştirdi. 197 imzalı’ Savaşa Karşı Şairler Bildirisi’de İstanbul ve Ankara’da eylemlerle okundu.
– ABD ve İngiltere güçlerinin Irak’a yönelik harekatı İstanbul ve Ankara’da gösterilerle protesto edildi.
2004 – Irak’ta Şii Lider Mukteda Sadr oturma eylemi başlattı. Basra, Necef ve Kufe’de kamu binalarını Sadr yandaşları işgal etti. ABD, ‘haydut’ ilan ettiği Mukteda Sadr için tutuklama emri verdi.
2005- ODTÜ’de bir grup öğrenci, ODTÜ rektörlüğü ile yapılan protokolle emniyet mensuplarına kampüs içinde hizmet içi eğitim verilmesini protesto için eğitimin verildiği Fizik Bölümü’ne girmek isteyince barikat kuran jandarmalarla arbede yaşandı, birçok öğrenci yaralandı.
– “Pulitzer Gazetecilik, Edebiyat, Drama ve Müzik” ödülleri açıklandı. “Acil Fotoğraf” dalında ödüllerden birini Murad Sezer aldı. Associated Press adına çalışan Murad Sezer, Felluce’de ölen arkadaşlarına dua eden ABD askerlerini görüntülemişti.
2006 – Erzurum’da köylülerin üzerine biber gazı sıkan polisler hakkında soruşturma başlatıldı. İçme suyu sorunlarını anlatmak için 4 Nisan günü Valiliğe gelen Yanıkkavak köylülerine polis biber gazı sıkmıştı.
– Halkın Hukuk Bürosu avukatlarından Behiç Aşçı, F tipi cezaevlerindeki tecrit uygulamasının kaldırılması için ölüm orucuna başladı. Aşçı ile birlikte TAYAD üyesi 4 kişi de destek açlık grevine başladı.
– Evren hakkında hazırladığı iddianameden dolayı meslekten ihraç edilen eski Adana Cumhuriyet Savcısı Sacit Kayasu: ”Halen AİHM’de süren 2 davam var, iddianamem geçerli ve 12 Eylül’le ilgili zamanaşımı süresi 2015’e uzadı. Anayasa’da darbecileri koruyan 15.madde işlemez.”
2007- Tiyatro oyuncuları ve meslek örgütleri üyeleri, İBB’nin Muhsin Ertuğrul Sahnesi’ni yıkıp “Kongre Vadisi” yapma kararını protesto etti.
2008- Kaz Dağları ve Madra Dağı’nda maden talanına karşı Türkiye’nin çeşitli illerinden Çanakkale’ye gelen 34 belediye ve 300’e yakın kuruluştan binlerce kişinin katıldığı bir miting gerçekleştirildi.
2009 – Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, 40 işçinin slikozis hastalığından ölmesinin ardından, kot taşlama için kullanılan insan sağlığına zararlı maddelerin kullanımını yasakladı.
2012- 12 Eylül Darbe Davası’nın 2.duruşmasında 105 yaşındaki Berfo Ana 13 Eylül 1980’de gözaltına alınıp kaybedilen oğlu Cemil Kırbayır için duruşmaya katılmayan Kenan Evren’e seslendi: ”Çocuğumu aldın, niye getirmedin namussuz herif!”
– DİSK’e bağlı Devrimci Sağlık-İş Sendikası, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin bahçesine “Güvenli İş, İnsanca Yaşam” çadırı kurdu.
2013- Yolsuzluk ve sınır ötesi suçlar gibi konularda çalışan gazeteciler, milyonlarca belgeyi incelemesi sonucu; aralarında siyasetçi ve iş insanının olduğu kişilerin hesaplarının da yer aldığı binlerce offshore şirket ve fonun sırlarının ortaya çıktığı iddia edildi.
2014- Ankara’da şaibeli yerel seçimde CHP adayı Mansur Yavaş ile yarışan AKP’li Büyükşehir Belediye Başkanı İ.Melih Gökçek, CHP’nin itirazları henüz sonuçlanmadan mazbatasını aldı.
CHP, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde “oyların yeniden sayılması ve birleştirme tutanaklarının gözden geçirilmesi” taleplerinin il ve ilçe seçim kurullarınca “delil yetersizliği” gerekçesiyle reddedilmesi üzerine taleplerini YSK’ya taşıdı.
Stockholm School of Economics’in Türkiye uzmanı Erik Meyersson, Ankara seçimlerinde AKP’li M.Gökçek’e verilen oylarla geçersiz oylar arasında “anomali olarak adlandırılabilecek bir kalıpla karşılaştığını, bunun sistematik manipülasyon işareti olabileceğini” söyledi. Meyersson, AKP-CHP oy marjıyla, geçersiz oylar arasında pozivitif bağıntı olduğunu ileri sürdü.
– Ağrı’da Belediye’yi BDP’ye kaptıran AKP oyları 15.kez saydırdı. Ağrı ve Doğubeyazıt’ta protesto gösterileri yapıldı.
– Emek Sineması’nın yerine AVM yapılmasını protesto eden bir grup, inşaatı “İstanbul halkı adına” mühürledi.
2017- İsrail Parlamentosu Knesset, Arap beldelerindeki evlerin yıkılması sürecini hızlandırmayı hedefleyen “planlama ve inşa” düzenlemesini, İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu’nun da katıldığı ikinci ve üçüncü oylamalarda 33’e karşı 43 oyla kabul etti.
2018- Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Eğitim Fakültesi’nde, bir öğretim görevlisinin silahlı saldırısı sonucu 4 akademisyen hayatını kaybetti.

Paylaş

Yorumlar kapatıldı.