1824- İşitme duyusunu yitiren Beethoven, Viyana’da 9’uncu senfoniyi ilk kez sundu.
1830- Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması imzalandı.
1832 – Yunanistan bağımsızlığını ilan etti; Yunanistan Krallığı kuruldu.
1833 – Alman besteci Johannes Brahms doğdu.
1840 – Rus besteci Pyotr İlyiç Çaykovski doğdu.
1867- Alfred Nobel dinamitin patentini aldı.
1884 – İlk Osmanlı anayasası olan Kanun-i Esasi’yi hazırlayan kurulun başkanı olan Midhat Paşa Taif’te boğularak öldürüldü.
1901- St. Petersburg’da işçiler ile Çarlık polisi ve askeri birlikleri arasında çatışma başladı. Bu olay Obukhov Savunması olarak anılmaktadır.
1911 – Hababam Sınıfı ile Bizim Koğuş eserlerinin yazarı Rıfat Ilgaz doğdu.
1915- İngiliz transatlantiği Lusitania 1. Dünya Savaşı sürerken Atlas Okyanusu’nda bir Alman denizaltısı tarafından batırıldı. 20 dakikada batan gemideki 1959 yolcudan 1198’i öldü. Bu olay ABD’yi Almanya aleyhine çevirdi.
1917- Bolşevik Parti’nin 1 hafta sürecek “Tüm Rusya Konferansı” başladı.
1924- Cumhuriyet gazetesi yayın hayatına başladı. 7000 nüsha basılan gazetenin kurucusu Yunus Nadi Bey’di. Gazetenin kadrosunda Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik (Altınay) gibi isimler vardı.
1925- Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara İstiklal Mahkemesi’nce Çorum’da müebbet sürgüne mahkum edildi.
1945- Nazi Almanyası’nın müttefiklere kayıtsız şartsız teslimiyle II. Dünya savaşı sona erdi.
1950- Tekrar açlık grevine başlayan Nazım Hikmet eyleminin 5. gününde bir şiir yazdı: “Kardeşlerim/ Avrupa’dakiler, Asya’dakiler, Amerika’dakiler/ ben hapiste açlık grevinde değil de/ bir kırda yatıyor gibiyim bu mayıs ayında geceleyin/ ve gözleriniz ışıl ışıl yıldızlar gibi başucumda/ ve elleriniz tek bir el/ anamın eli gibi/ yarimin eli gibi/ Memed’in eli gibi/ hayatın eli gibi avucumda…”
1953 – Ses sanatçısı Müslüm Gürses doğdu.
1954- Vietnam’da general Giap’ın idaresindeki birlikler, 13 Mart’ta 40 bin askerle kuşatılan Dien Bien Phu Fransız üssünü ele geçirdi.
1958- Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 8 ay yatmak üzere cezaevine girdi.
1965- Dominik Cumhuriyeti’nde Bosch hükümetine karşı ABD’nin adaya 30 bin asker göndermesi New York’ta bir gösteriyle protesto edildi.
1966- Polis TBMM’de arama yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü “Eşkiyanın bu gece ne yapacağı belli olmaz” dedi.
1969- Yargıtay Başkanı İmran Öktem’in cenazesindeki olayları protesto için Ankara’da yargı üyeleriyle birlikte yaklaşık 100 bin kişi yürüdü.
1970- ABD’de Kent Üniversitesi’ndeki Vietnam savaş karşıtı gösteride 4 kişinin askerlerce öldürülmesini protesto eylemleri sürüyor.
1973- Muş Milletvekili Nermin Çiftçi ilk kadın meclis başkanvekili seçildi.
– Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1975- MSP’li Adalet Bakanı’nın açıkladığı ”boşanmanın kolaylaştırılması, çocuk yaşta evlenmeye imkan sağlanması ve kadının boşandığı eşinden ömür boyu nafaka almasının önlenmesi” için Medeni Kanun değişiklikliğine ana muhalefet CHP’nin Genel Başkanı Ecevit sert karşı çıktı.
1976- 1970’de Dr.Necdet Güçlü’nün ülkücülerce öldürülmesinde beylik silahı kullanılan Yüzbaşı Fehmi Altınbilek, Kartal Jandarma Komutanlığı’ndan Diyarbakır Silvan Er Eğitim Alayı’na atandı.
– Ankara Gazi Mahallesi’ne baskın yapıp terör estiren ülkücülere müdahale eden toplum polisini arkadaşlarıyla döverek ”iş göremez” raporu almasına neden olan Gazi Eğitim Enstitüsü’nün ülkücü öğrencisi M.Aksoy, çıkarıldığı mahkemece ”öğrenci olduğu” gerekçesiyle bırakıldı.
Zeytinburnu İhsan Mermerci Lisesi velileri, ülkücü saldırılarıyla ilgili Lise Müdürü ile görüşme talepleri geri çevrilip polis çağrılarak okuldan çıkarıldı. Çıkarken açılan ateşle bir veli kurşunla ayağından yaralandı. Veliler ve öğrenciler Hükümet Konağı’na yürüdü.
MTTB (Milli Türk Talebe Birliği) üyesi yaklaşık 150 öğrenci Ayasofya Müzesi’ne girerek namaz kıldı
1978- CHP’li İçişleri Bakanı İrfan Özaydınlı, “kuruluş amaçları dışına çıkıp birlik ve beraberliği ciddi olarak zedeleyen” polis derneklerinin kapatılması için yasa taslağı hazırlandığını bildirdi.
– Çevreciler İskoçya’da bir nükleer santral inşaat alanını işgal ettiler.
1979- Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi, kendisine yöneltilen “Kürtçü” iddialarına karşı düşünce özgürlüğü mücadelesine devam edeceğini açıkladı. Elçi “Her Türk vatandaşı meramını anlatabildiği dilde konuşur. Bunu yasaklayan bir yasa yoktur” dedi.
– İran’ın yeni lideri Humeyni, evlenme yaşını kızlarda 13’e, erkeklerde 15’e indirdi.
1980- CHP Kayseri İl Başkanı avukat Mustafa Kulkuloğlu ülkücülerin silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
– İstanbul Barosu Başkanı Orhan Apaydın: “Gözaltılar keyfi ve kuralsız. Sorgular da tümden işkence üzerine kurulu.”
1981- Türkiye Komünist Emek Partisi (TKEP) üyeleri Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar MHP İzmir İl Sekreteri ve bir müteahhitin öldürülmesinden suçlu bulunarak ölüm cezasına çarptırıldı.
1982- Genel Kurmay başkanlığı bir kitap yayımladı. Buna göre; 1 Mart 1982 itibariyle 950 kişinin gözaltında, 19.480 kişinin tutuklu, 6.054 kişinin hükümlü olduğu açıklandı. Aralık 1981 itibariyle ise 14.086 sol, 2941 bölücü ve 347 sağ görüşlü 17.374 kişi hakkında 167 değişik örgüt davası açıldı.
1 Mart 1982 itibariyle 950 kişinin gözaltında, 19.480 kişinin tutuklu, 6.054 kişinin hükümlü olduğu açıklandı. Genelkurmay’a göre Aralık 1981 itibariyle toplam 17.374 militan hakkında 167 “örgüt davası” açıldı.
1983- İstanbul Laleli’deki Washington Oteli’nin çay ocağında tüpgaz patlaması sonucu yangın çıktı. Çoğu; Yunanlı ve Avustralyalı 37 kişi öldü.
1984- 1977 yapımlı “Yıkılmayan Adam” filminin devam eden duruşmasında oyuncu Suna Yıldızoğlu tanık olarak dinlendi.
– Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcılığı’na atanan Prof.Fikret Eren’in, ilk baskısı 1970’de yapılan “Milliyetçi Türkiye” adlı kitabı “Kurt Karaca” takma adıyla yazıp yayınlayan kişi olduğu ortaya çıktı.
1985- Anavatan partisi Genel Başkanı ve Başbakan Turgut Özal “aylık gelirim, vergi iadesi dahil 1.000 doların çok az üzerinde. Belki de dünyanın en az ücret alan başbakanıyım” dedi.
1986- Öykü ve oyun yazarı Haldun Taner İstanbul’da yaşamını yitirdi. Taner; “On İkiye İki Var” hikayesiyle 1955 Sait Faik, “Yalıda Sabah”la 1983 Sedat Simavi, “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” oyunuyla 1972 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü’nü aldı. Taner, en çok “Keşanlı Ali Destanı” oyunuyla tanınıyordu.
1988- M.Ali Ağca ile birlikte Milliyet Gazetesi başyazarı Abdi İpekçi cinayetine ve Papa 2.Jean Paul suikast girişimine karıştığı iddiasıyla kırmızı bülten ile aranan ülkücü Oral Çelik Fransa’da yakalandı.
– Üniversitelerde polis baskısını protesto ederken gözaltına alınan arkadaşları için Radikal Parti’de destek açlık grevine başlayan 85 öğrenci eylemlerini İstanbul Üniversitesi önünde sürdürmek isteyince polis engel oldu.
– 39 yayınevi, Muzır Kurulu’nca “zor alım ve imha” kararı alınan Henry Miller’in “Oğlak Dönencesi”ni ortak imza ile yayınladı.
1989- Aziz Nesin: ”Kuruluş gerekçesi zaten devlet kurmak olan İslamda, siz diyorsunuz ki ’Sen İslami eğitim gör ve devlete karışma’. Bu mümkün değildir ve o ister istemez laik cumhuriyeti kabul etmeyecektir. Müslüman çoğunluğu yönetecek olan rehberler, bunu çok iyi biliyor.”
1990- Çevrecilerin zaferi; Aliağa Termik Santralı’nın yapımı durduruldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıklamasına göre yöre halkının aleyhte gösterilerine yol açan ve Danıştay tarafından yürütmeyi durdurma kararı alınan santralın yapımı durduruldu. Bu konudaki Bakanlar Kurulu Kararı Resmî Gazete’de yayınlandı (Özal’ın Başbakanlığı zamanında Japon EPDC firması önderliğindeki konsorsiyum ile anlaşma imzalanmıştı).
– Zaman Gazetesi, “Nesin Vakfı’nda dinsiz, komünist yetiştiriliyor” vb. başlıklı haberleri nedeniyle Aziz Nesin’e 3 milyon TL manevi tazminat ödemeye mahkum oldu.
– SHP’li İzmir Anakent Belediyesi’nde toplu sözleşme görüşmeleri uyuşmazlıkla sonuçlanan Belediye-İş üyesi yaklaşık 6 bin işçi, sabah toplu viziteye çıkarak Konak’ta toplanıp alkışlarla Alsancak’taki SSK Dispanseri’ne yürüdü; belediye hizmetleri aksadı.
– Eğit-Der’in Ankara’da başlattığı sendikalaşma adımının ardından, İzmir’de kamuda görevli birçok meslek grubu temsilcisi (öğretmen, mühendis, hemşire, psikolog, ziraatçı, belediye memuru, psikolog, denetçi) “İzmir Kamu Çalışanları Sendikal Hakları Platformu”nu kurdu.
– SHP İstanbul İl Başkanı Ercan Karakaş, beraberindeki heyetle 1Mayıs’ta polis kurşunuyla felç olan Gülay Beceren’i Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde ziyaret etti. Hastane’de toplanan yaklaşık 200 kişilik öğrenci grubu Beceren’in penceresinin önüne karanfiller bıraktı.
SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Siirt/ Şırnak ve Hakkari/ Uludere’de halka seslendi: ”Şırnak ve Uludere’de insanlara baskı yapılıyorsa, Türkiye’de demokrasi olmuyor, yürümüyor demektir. Buradaki vatandaşın hakkı yeniyorsa, Ankara’dakinin de hakkı yeniyor demektir.”
1991- Toplu İş Sözleşmesi’nin Yüksek Hakem Kurulu’na gönderilmesine karşı 1.000’e yakın Petkim işçisi açlık grevine başladı.
1993- Demokrasi Partisi (DEP) kuruldu. Özgür Gündem gazetesinin sahibi Yaşar Kaya Genel Başkan seçildi. Kaya, partinin Kürt sorununu demokratik yollarla çözmeyi amaçladığını söyledi.
– Türkiye Komünist Emek Partisi’nin (TKEP) 20 yıldır aranan lideri Teslim Töre, Üsküdar’da bir evde yakalandı.
– İstanbul Üniversitesi öğrencileri Şengül Yıldıran ve Uğur Yaşar Kılıç’ın Kadıköy’de kaldıkları evde polisçe yargısız infaz edildiğini ileri süren aileler İçişleri Bakanlığı’na telgraf çekti.
1995- Fransa’da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi.
1996- 1 Mayıs’ta Kadıköy’de öldürülen 3 kişi adına Hasan Albayrak’ın ailesiyle birlikte 34 kuruluşun 100’e yakın temsilcisi, olay günü görevli polislerle İçişleri Bakanı, İstanbul Valisi ve Emniyet Müdürü hakkında İstanbul Adliyesi’ne topluca suç duyurusunda bulundu.
1997- İstanbul’daki Yenikapı Mevlevihanesi yandı.
2001- F Tipi cezaevlerinde tecride karşı devam eden ölüm oruçlarında, Sincan Cezaevi’nden TKP(ML) davasından tutuklu Cafer Tayyar Bektaş (26) 200.günde, Buca Cezaevi’nde MLKP davası tutuklusu Hüseyin Kayacı (32) 148.günde hayatını kaybetti.
– Mısır Çarşısı’ndaki patlamayla ilgili olarak Pınar Selek dahil 15 sanığın yargılanmasına devam edildi. Bilirkişinin aksi yöndeki raporuna rağmen, Emniyet Genel Müdürlüğü patlamaya bir bombanın yol açtığı iddiasında ısrarlı.
– Fona devredilen Türkbank’ın çalışanları şube kapatmalarıyla hızlanan işten çıkarmaları protesto etti.
2004- AKP iktidarının hazırladığı tasarı ile, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Ziya Selçuk ve Yükseköğretim Genel Müdürü Servet Özdemir’in bir süre önce aldıkları “profesörlük” ünvanlarını, üniversitede 2 yıl kadrolu olma şartına takılmadan kullanabilmelerinin önü açılıyor.
– “Devrimci Hareket” üyesi bir grup, 65 gün önce işlenen ve Adli Tıp raporlarına göre susturucu silahla işlenen cinayet olduğu kesinleşen Önder Babat olayının aydınlatılmamasını, Babat’ın öldürüldüğü Beyoğlu/İmam Adnan Sokak’ta protesto etti.
– AİHM, siyanürlü altın madeni çıkarılmasına karşı yargının verdiği kararların idarece uygulanmaması nedeniyle Bergamalı köylülerin ”özel ve aile hayatının korunması haklarının ihlal edildiği” yönündeki başvurularını kabul edilebilir buldu ve” dostane çözüm” kararı verdi.
2005- Adana’da TKP’li yaklaşık 1.500 öğrenci Denizler’in resimleriyle kent merkezinden İncirlik’e yürüdü.
– Eğitim-Sen İstanbul 8 no’lu şube üyeleri anadilde eğitimi savunduğu için Eğitim-Sen hakkında açılan kapatma davasını protesto etti.
2010- Tahliye edildikten sonra İstanbul Küçükarmutlu’daki evine dönen Güler Zere (35) hayatını kaybetti. İstanbul Adli Tıp Zere için 28 Ağustos 2009’da vermesi gereken raporu çeşitli gerekçelerle 2 ay ertelemiş ve kanserin “geri döndürülemez aşamaya geldiği” anlaşılmıştı.
2012- Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Kremlin Sarayı’nda düzenlenen yemin töreninin ardından, 4 yıl sonra yeniden devlet başkanlığı koltuğuna oturdu. Putin parlamentoya, başbakan adayı olarak selefi Dimitriy Medvedev’i önerdi.
2013- FKF’li öğrenciler tarafından İstanbul Güzel Sanatlar Fakültesi bahçesine dikilen Deniz Gezmiş heykelini Rektör depoya kaldırttı.
– Pir Sultan Abdal Kültür Derneği üyeleri Maltepe/Esenkent’te bazı Alevi yurttaşların evlerinin işaretlenmesini protesto etti.
– Şişli Endüstri Meslek Lisesi’nin yıkılmasını istemeyen öğretmenlerle veliler, topladıkları 6 bin imzayı Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, TBMM ve İBB’ye postaladı.
2014- 1 Mayıs sabahı Tandoğan’daki kutlamalara katılan B.Ceyhan, Kızılay’da polisin attığı plastik mermiden dolayı bir gözünü kaybetti.
– İstanbul Tabip Odası, TİHV ve Adli Tıp Uzmanları Derneği üyeleri, hekimlerin Gezi Direnişi’nde dolayı yargılandığı davayı protesto etti.
– Eskişehir Anadolu Üniversitesi öğrencileri “Bahar Şenliği Yürüyüşü”nde Ali İsmail Korkmaz’ı da andı.
2015- “Hayata Dönüş”operasyonuna katılan görevlilere karşı açılan davaya sunulan belgelere göre, MİT’e yüklenen görevlerden birinin ”ölüm orucundaki örgüt üyelerinin isim listesi ve fotoğraf albümlerini operasyon gününden önce jandarma ve emniyete bildirmek”olduğu anlaşıldı.
– Lüksemburg Parlamentosu, “1915 Ermeni soykırımı” görüşüne destek veren karar tasarısını kabul etti.
2016- İngiltere’nin başkenti Londra’da yapılan belediye başkanlığı seçimini İşçi Partisinin adayı Sadık Khan kazandı. Khan, Londra’nın ilk Müslüman belediye başkanı oldu.
2017- Akdeniz’in Libya ile İtalya arasında kalan bölümünde son iki günde 6 bin göçmen kurtarıldı. Kurtarılan göçmenler Golfo Azurro adlı gemiyle İtalya’daki limanlara taşındı.
– Belge yayınlarına polis baskını, 2 bin kitaba el konuldu.
2020- Ölüm orucunu 322.gününde sonlandırıp önceki gün hastaneye kaldırılan Grup Yorum üyesi İbrahim Gökçek yaşamını yitirdi.
Yorumlar kapatıldı.